Deprem stresiyle başa çıkabilmek için önerilerde bulunan Uzman Klinik Psikolog Berk Alaca, 'Stresli zamanlarda, bizi sersemleten ve gergin hissettiren şekilde nefes alma eğiliminde oluruz. Bu yüzden yavaş ve özenli nefes almak, psikolojik iyi oluşumuza katkıda bulunabilir' dedi.
Depremin üzerinden 1 aydan fazla zaman geçmesine rağmen bazı kişilerde psikolojik etkiler sürebiliyor. Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Psikoloji Kliniği’nden Uzman Klinik Psikolog Berk Alaca, deprem sonrası ortaya çıkabilecek psikolojik travmalarla mücadele yolları hakkında açıklamalarda bulundu. Afetlerin ani ve beklenmedik bir şekilde gerçekleşmesinin insanlarda travmatik etkilere sebep olabileceğini belirten Uzm. Klnk. Psk. Berk Alaca, ilk haftalarda (ilk ay) bu yakınmaları yaşamak doğal olsa da tepkilerin uzun süre aynı şekilde devam etmesi durumunda profesyonel destek almanın düşünülmesi gerektiğini söyledi.
KALP ÇARPINTISI VE UYKU SORUNLARI
Depremin yer aldığı coğrafya içerisinde oluşturduğu yapısal yıkımın yanı sıra insanların yaşamlarını sarsma ve ciddi psikolojik etkiler yaratma gücüne sahip olduğunun altını çizen Uzm. Klnk. Psk. Alaca, yaşanılan travma sonrası verilen duygusal ve bedensel tepkilerle ilgili şu bilgileri paylaştı:
“Duygusal tepkiler olarak huzursuzluk, gergin veya kaygılı hissetmek, düşünmeyi durduramama, sürekli deprem anını yaşıyormuş hissi, suçlu hissetme ve çaresizlik gibi tepkiler verilebilirken bedensel stres tepkileri olarak kalp çarpıntısı, uykuya dalmada güçlük, uyuşma hissi, nefes darlığı gibi tepkiler anormal bir duruma verilen normal tepkilerdir.”
'TRAVMANIN PSİKOLOJİK ETKİSİ KİŞİDEN KİŞİYE DEĞİŞEBİLİR'
Travmanın psikolojik etkilerinin kişiden kişiye değiştiğini ifade eden Uzm. Klnk. Psk. Alaca, “Depremin büyüklüğü, süresi, kişinin hazırlıklı olma durumu, kişilik özellikleri, yaşanan kayıpların anlamı, önceki deneyimler, kişinin psikiyatrik öyküsü gibi değişkenler travmaya verilen tepkileri etkiler. Yaşanılan travmatik olaya verdiğimiz bu tepkiler baş edebilme çabalarımızın bir sonucudur” diye konuştu.
RUHSAL TEPKİLER İLE BAŞA ÇIKMA YÖNTEMLERİ
Uzm. Klnk. Psk. Alaca, deprem sonrası görülebilecek ruhsal tepkilerle başa çıkma yöntemlerini şöyle sıraladı:
-“Aile üyelerinizle ve sevdiklerinizle hissettiklerinizi paylaşmaktan çekinmeyin.
-Haberleri günde bir veya iki defa, sadece doğru bilgi alacak şekilde takip etmeye çalışın.
-Deprem anını ve sonrasını gösteren, video ve haberleri sürekli izlemeyin.
-Uyku ve yemek düzeninize, eğer var ise düzenli kullandığınız ilaçların kullanımına özen gösterin.
-Bir günlük tutmak, duygu ve düşüncelerimizi dışa vurmak açısından önemlidir.
-Travma etkisiyle meydana gelen kaygıyı artıracak olan çay, kahve, kola ve sigara tüketimini kısıtlayın.
-Size iyi gelen günlük rutinlerinizi devam ettirin.”
EGZERSİZLER PSİKOLOJİNİZE OLUMLU ETKİ SAĞLAYABİLİR
Çeşitli egzersizler kullanarak bu tepkilerin azaltılabileceğini söyleyen Uzm. Klnk. Psk. Alaca, şu önerilerde bulundu:
“Stresli zamanlarda, bizi sersemleten ve gergin hissettiren şekilde nefes alma eğiliminde oluruz. Bu yüzden yavaş ve özenli nefes almak psikolojik iyi oluşumuza ciddi bir katkıda bulunabilir. Art arda burnunuzdan nefes alıp ağzınızdan yavaş ve uzunca nefesinizi verin.
Vücudunuzdaki bütün kas gruplarını ayaklarınızdan başınıza gerin ve 5’e kadar sayarak gergin tutun, derin bir nefes alın nefesinizi yavaşça bırakırken kas gruplarınızı gevşetin. Kaslarınızı sizi rahatsız edecek veya bir krampa neden olacak kadar aşırı germeyin.
Kaygı seviyenizin arttığını hissettiğiniz anlarda size güvende hissettiren bir şarkıyı mırıldanmak boğazımızın arka kısmındaki kasları harekete geçirerek sinir sistemimizin yatışmasını sağlayabilir.”
'UZMAN HEKİMLERDEN DESTEK ALINABİLİR'
Bu zor günlerde psikolojik iyi oluş için yardım almanın gayet doğal ve gerekli olduğunu vurgulayan Uzm. Klnk. Psk. Berk Alaca sözlerini şöyle noktaladı:
'Şikâyetlerinizde herhangi bir azalma olmadığını gözlemlediğinizde ve günlük yaşamınızı etkilerini görmeye başladığınızda, kendinize veya başka birine zarar verme düşüncelerinizin oluştuğunu hissettiğiniz zaman ruh sağlığı uzmanı hekimlerden yardım alabileceğinizi ve yalnız olmadığınızı unutmayın.”
