China Daily / John Gong
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden’ın gazetecilerin selefinin Çin mallarına koyduğu aşırı vergileri kaydırıp kaldırmayacağı sorularına verdiği tepkiyle ilgili son haberleri okurken Trump'ın onun için uydurduğu lakap aklıma geldi: “Uykulu Joe.”
Biden tipik çalışma tarzı ile önemli kararlar almayı sürüncemede bırakıyor. Birkaç gün önce bir kez daha gazetecilere hangi gümrük vergilerini kaldıracağına daha karar vermediğini söyledi. Ayrıca halen ilgili yetkililerle konu hakkında “teker teker” görüşmeler yaptığını belirtti. Biden yakın zamanda tekrar sorulduğunda ise, yönetimin bu konuda daha fazla tartışma yapacağını aktardı.
Medyadaki haberlere göre, konuyla ilgili son haftalarda enaz 6 toplantı yapıldı; bunlar arasında ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo ve gümrüklerin kaldırılmasından yana olan Hazine Bakanı Janet yellen ile yapılan birebir görüşmeler de vardı. Biden’ın birçoklarının gümrüklerin hafifletilmesinden yana olduğunu söylediği ABD Ticaret temsilcisi ile de görüştüğü kabul ediliyor.
ÇİN-ABD TİCARETİ GEÇEN YIL 750 MİLYAR DOLARIN ÜZERİNDEYDİ
Biden bu tür toplantılar yapmaya devam edecek. Ama karar almakta gecikilen her gün her Amerikan hanesine ortalama 1,5 ila 3 dolara mal olacak, çünkü Trump'ın gümrük vergilerinin bir aileye tahmin edilen maliyeti yılda 500 ila bin dolar arasında. Ticaret ekonomisinde “vergi yansıması” diye bir şey var. Bu vergideki her artışın ki, bu durumda gümrük vergisi, arz ve talep arasında nasıl paylaşılacağını tanımlar. Eğer söz konusu ürün talebe karşı esnek değilse vergi yükünün çoğu talep tarafına yüklenir. Örneğin, hükümetler gelirleriniz artırmak için sigara ve içkiye vergi koymayı severler çünkü düzenli tüketicilerin bunlara bağımlı olduğunu ve ek bir verginin tüketimde bir azalmaya yol açmayacağını bilirler.
Bu Wal-Mart ve Amazon’daki Çin mallarının sadece sigara ve alkol olduğu anlamına gelmiyor; birçok mal var. Birbiri peşi sıra yapılan araştırmalar Amerika'nın Çin'den ithal edilen mallara talebinin oldukça güçlü olduğunu gösteriyor, gümrük vergilerinin konulmasından sonra geçen son iki yılın verileri bu ampirik olguyu ortaya koyuyor. Geçen yıl Çin-ABD ticareti 750 milyar doların üstüne çıktı; bu yıllık bazda yüzde 28,7’lık bir artış.
Deneyimli bir ekonomist olarak Janet Yellen gümrük vergilerinin Amerikalı tüketicilere daha fazla zarar verdiğini çok iyi anlıyor. Aslında Yellen kısa süre önce Trump döneminin bazı gümrük vergilerinin stratejik olarak şüpheli olduğunu ve “Çinliler tarafından değil, Amerikalılar tarafından ödendiğini” söyledi.
İŞ BİRLİĞİ RUHU YENİDEN BAŞLAMALI
Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ve Katherine Tai’nin ise “gümrüklerin kaldırılmasına karşı olan kampta” oldukları belirtiliyor. Sullivan’ın ticaret ekonomisi ile ilgili bilgisi şüpheli olsa da, Tai’nin iddiası gümrük vergilerinin yine de Çin’in sözde “piyasa dışı ekonomi pratiklerini” düzeltmesine yardımcı olacağı inancına dayanıyor. Bu iddia muhtemelen ikiz yıl önce geçerli olabilirdi, ama bugün bayatladı, çünkü geçen iki yıldaki gerçek etkileri eğer varsa minimal olduğu için, Beijing artık gümrük vergilerini artık çok düşünmüyor ve entelektüel mülkiyet hakları (IPR) ve piyasaya giriş gibi bazı ticaretle ilgili konuların bazıları ile ilgileniyor.
Çin zaten bir IPR yasasını yürürlüğe soktu ve Tesla Shanghai’da tümüyle kendisine ait bir otomobil şirketi kurdu. Bunlar bir şey ifade etmiyor mu? ABD'de enflasyonun son çeyrekte yüzde 8,6’ya çıkması -haziranda yüzde 9,1’e çıktı- Biden’ın eski başkan Jimmy Carter’ın izinden gittiğini gösteriyor. Biden yönetiminin gümrüklerin kaldırılmasının, hızla ara seçimler öncesi demokratlar başını ağrıtacak büyük bir siyasi soruna dönüşen yükselen enflasyon dalgasını durdurmaya yardımcı olabileceğini anlamasının zamanı geldi. Bazı haberler gümrüklerin kaldırılmasının enflasyonu yüzde 1 kadar azaltabileceğini belirtiyor.
Dünya ağır ağır Covid-19 sonrası döneme yaklaşıyor ama küresel ekonomi resesyona giriyor gibi görünüyor. Çin ve ABD'nin 2008 küresel finans krizi sırasında gösterdikleri iş birliği ruhunu yeniden başlatmasının tam zamanı. Trump’ın Çin mallarına koyduğu gümrük vergilerinin kaldırılması bu yönde ABD'nin atacağı ilk adım olacaktır.
