G77+Çin Zirvesi, 15 – 16 Eylül’de Küba Devlet Başkanı Miguel Diaz Canel'in ev sahipliğinde düzenlendi. Çok sayıda devlet başkanını bir araya getiren zirve, yayımlanan ortak deklarasyonla sona erdi.
Siyaset bilimci Onur Sinan Güzaltan, CRI Türk'te Manşet programında zirveye ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Güzaltan'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
'Dünya'da farklı birlikler oluşturmaya yönelik yeni bir eğilim var. Daha önce kurulmuş olan G77 gibi birlikler de daha aktif hale geliyor. G77+Çin'in Amerikan ambargosu altındaki Küba'da gerçekleşmesi çok önemlidir. Gelişmekte olan pek çok G77 üyesi ülke, resmen Amerikan ambargosunu aşarak Küba'daki bu zirveye katıldılar. Zirvede, dünyanın yoksullaştığı kapitalist sistem üzerine bir mesaj çıkması da önemliydi. Güney Afrika'da düzenlenen BRICS Zirvesi, işlemeyen sisteme bir alternatif sunan bir zirve oldu.
Çok kutuplu dünya
Amerika'nın hüküm sürdüğü tek kutuplu kapitalist sistem küresel çaptaki ekonomik krize bir çözüm bulamıyor. Bu sebeple dünya yeni arayışlar içerisinde. Çok kutupluluk tartışmaları, Birleşmiş Milletler'in yapısının değiştirilmesi gibi konular da bunun bir sonucu olarak karşımıza çıkıyor.
Tarihte baktığımızda Bağlantısızlar Hareketi, Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği'nin başını çektiği iki kutuplu dünyada, Mısır, Hindistan ve Yugoslavya'nın öncülüğünde 3. hareket olarak karşımıza çıktı. Dünya yeniden şekilleniyor. Sovyetler Birliği'nin çökmesinin ardından günümüze Amerikan hegemonyasının sürdüğü tek kutuplu bir dünya vardı. Bu hegemonya, Amerika'nın 11 Eylül sonrası Afganistan ve Irak'ı işgaliyle beraber iyice güçlendi. Fakat daha sonrasında bu eğilim düşüşe geçti. Şimdi çok kutuplu bir dünyadan bahsetmek mümkün.
'Çok kutuplu dünya ABD'nin olmadığı bir dünya anlamına gelmiyor'
Çin'in ekonomik olarak dünyanın zirvesine oynadığı, Rusya'nın askeri ve kültürel olarak önemli bir pozisyon aldığı, Avrupa'nın birlik olarak hareket ettiği pek çok kutuptan oluştan dünyadan bahsediyoruz. Haliyle Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) gibi daha evvelki yapılaşmalar değişecektir. Bu yapıyı değiştirmek için kurulan örgütlerden olan BRICS'in son zirvesinde yeni üye alımıyla birliğin büyümesinin, karar mekanizmasını ağırlaştıran bir sonucu olur mu tartışması yapıldı. BRICS'in Birleşmiş Milletler'e yönelik Güvenlik Konseyi'nin genişletilmesine yönelik bir önerisi olacak mı? BRICS ortak bir para birimi çıkartacak mı? tartışmaları devam ediyor. Mikro anlamda bakacak olursak, şu anda Ukrayna üzerinde süren Batı ile Doğu'nun arasındaki çatışmayı iyi analiz etmek gerekiyor. Bu çatışmada kimin galip geleceği bu sorulara cevap olacaktır.
ABD, kendi kurallarını dayatmaya çalışıyor ancak engelleyemediği yerde yeni dünyanın şekline girecektir. Çok kutuplu dünya ABD'nin olmadığı bir dünya anlamına gelmiyor. Fakat geçmişte olduğu gibi egemen güç olarak değil de, diğer güçlerin arasında yer alacaktır. Burada kendine göre bir denge oturtmaya çalışacaktır. Ukrayna ile süren savaş göz önünde bulundurulduğunda, ABD, BMGK'den istediği kararları çıkartamıyor.
