Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge birimi KAMUAR verilerine göre, gıda fiyatlarında martta bir önceki aya göre yüzde 5,2 oranında artış oldu.
KAMUAR fiyatlarını Ankara'daki marketlerden düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temel gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak hazırladığı gıda fiyatları endeksinin Mart 2023 sonuçlarını açıkladı.
34 AYDIR ARTIYOR
Gıda fiyatlarında Haziran 2020'de başlayan yükseliş eğilimi bu yıl mart ayında da sürdü ve fiyatlar bir önceki aya göre yüzde 5,2 oranında arttı Dünya gıda fiyatları son 10 aydır aralıksız azalırken Türkiye'deki kesintisiz artış süresi ise 34 aya ulaştı.
Gıda fiyatlarının yılın ilk üç ayında yüzde 19,5, son bir yılda da yüzde 111,9 oranında arttığı Türkiye tarihinin en pahalı gıda fiyatlarıyla Ramazan ayını karşılamaya hazırlanıyor.
AÇLIK RİSKİ
Yanlış ekonomik politikaların gıda fiyatlarında yol açtığı artış, açlık riskini giderek daha da büyütüyor. Eylül 2021'den bu yana kamu çalışanları ve kamu emeklilerinin ücret ve aylıkları enflasyon farkları da dahil yüzde 141 oranında arttı.
Asgari ücretteki artış yüzde 200 oldu, işçi ve bağımsız çalışanların emekli aylıkları ise yüzde 132,2 oranında arttı. Faiz indirimleriyle Türkiye'nin, yıllarca sürecek bugünkü enflasyon sarmalına sürüklendiği Eylül 2021'den bu yana gıda fiyatları ise yüzde 400 oranında arttı.
Diğer bir ifadeyle Eylül 2021'de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için bu yıl mart ayında 400 lira ödemek gerekirken, kamu çalışanı ve emeklisinin Eylül 2021'deki 100 liralık geliri bu gün 241 lira, asgari ücretlininki 300 lira, işçi ve bağımsız çalışan emeklisininki ise 232 lira oldu.
DÜNYADA DÜŞÜYOR, TÜRKİYE’DE YÜKSELİYOR
Dünyada gıda fiyatları son 10 aydır aralıksız olarak azalırken, Türkiye'de ise son 34 aydır gıda fiyatları aralıksız artıyor. Türkiye artık özellikle yaz aylarında yaşamaya alıştığı gıda fiyatlarındaki ucuzluğu 2020 yılından bu yana bir daha göremedi. Son 34 ayda Türkiye'de gıda fiyatlarında yüzde 485,2 oranında artış yaşandı.
AYLIK FİYAT ARTIŞ ORANI
Martta, gıda fiyatlarındaki artışta yağ ve meyve dışındaki bütün harcama gruplarında yaşanan yüksek oranlı zamlar belirleyici oldu. Aylık fiyat artışına en büyük katkıyı ise, ekmek, pirinç un bulgur makarna, et ve süt ve süt ürünlerinin fiyatlarındaki artışlar yaptı.
GIDA FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİM
Ekmek, pirinç, un, bulgur fiyatları, martta bir önceki aya göre yüzde 9,7 oranında artış kaydetti. Et ve balık grubu fiyatlarında yüzde 10,1 oranında artış yaşanan mart ayında süt ve süt ürünleri ile yumurta grubu fiyatları ise yüzde 4,4 oranında yükseldi. Yağ fiyatlarında ise yüzde 0,3 oranında düşüş oldu. Meyve fiyatlarının yüzde 2,5 oranında azaldığı martta sebze fiyatlarında, bir önceki aya göre ortalama yüzde 1,3 oranında artış yaşandı.
Bakliyat fiyatlarının yüzde 3,9 arttığı martta, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatlarında ise yüzde 1,3 oranında artış kaydedildi. Böylece, vatandaşlar mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 64 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için martta, bir önceki aya göre yüzde 5,2 oranında daha fazla para ödedi.
YILLIK DEĞİŞİM NE KADAR?
Bu yıl martta geçen yılın aynı ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 85,2, et-balık fiyatlarında 95, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 116 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 24,1 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 124,5, sebze fiyatları ise yüzde 235,4 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 68,7, diğer gıda fiyatları ise yüzde 96,6 oranında zamlandı.
Tarımsal girdi maliyetleri ve tarım ürünü üretici fiyatlarındaki artışlar gıda fiyatlarındaki yıllık artışın önümüzdeki aylarda da üç haneli oranlarda kalmaya devam edeceğine işaret ediyor.
Gıda fiyatlarındaki son 12 aylık ortalama fiyatlar esas alınarak yapılan hesaplamaya göre ise 151,1 oranında artış yaşandı.
