CRI Türk Dış Haberler Servisi
Reuters Haber Ajansı, 75’inci Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yıllık toplantısına Taiwan makamlarının katılma teklifinin pazartesi günü reddedildiğini bildirdi. DSÖ Baş Hukuk Görevlisi Steve Solomon bir basın brifinginde 13 üye devletin adaya gözlemci statüsü verilmesinin öneriye sunulduğunu söylemişti.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Wang Wenbin pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Tek Çin” ilkesinin uluslararası toplumun ortak inancı olduğunu ve yaklaşık 90 ülkenin ilkeye bağlılığını ifade ettiğini ve Taiwan’ın DSÖ’ye katılımına karşı DSÖ’ye özel mektuplar gönderildiğini söyledi. Wang, merkezi hükümetin adadaki insanların sağlığına ve geçim kaynaklarına son derece değer verdiğini ve adanın “tek Çin” ilkesine uygun olarak küresel halk sağlığı işlerinde yer alması için uygun düzenlemeler yaptığını belirtti.
DİPLOMATİK GÜREŞ
Fudan Üniversitesi Amerikan Araştırmaları Merkezi müdür yardımcısı Xin Qiang pazartesi günü Global Times’a verdiği demeçte, “Toplantı halk sağlığı sorunlarına odaklansa da, tek Çin ilkesi hakkında diplomatik güreş için bir fırsat haline geldi.” dedi.
Uzmanlar ve yetkililer adanın Dünya Sağlık Asamblesine katılımını sağlık sorunu olmaktan çok siyasi bir mesele olarak görürken, ayrılıkçı Demokratik İlerleme Partisi (DPP) önceki yıllarda olduğu gibi “Taiwan yardımcı olabilir” diyerek siyasi bir gösteride bulacağının altını çiziyor. Bununla birlikte, bu tür siyasi manipülasyon, adanın halk sağlığı performansını öven ve Asamble üyeliğini savunan Amerika Birleşik Devletleri (ABD) yetkilileri ve Avrupalı milletvekilleri ada yönetimini yanlış yönlendiriyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken kısa süre önce, DSÖ’yü Taiwan’ı gözlemci olarak katılmaya davet etmeye ve DSÖ’nün uluslararası sağlık iş birliği ve “herkes için sağlık” için kapsayıcı bir yaklaşıma olan bağlılığını geliştirmeye çağırmıştı.
TAIWAN’IN SİYASİ DURUMU VE DSÖ
DSÖ’ye üye ülkelerin büyük çoğunluğunu “Tek Çin” ilkesini izleyerek, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunun 2758 sayılı kararı ve DSA’nın 25/1 sayılı kararını korumasını nedeniyle Taiwan’ın bu toplantıya katılması beklenemezdi. 2009-2016 yılları arasında Taiwan, “Tek Çin” prensibini somutlaştıran 1992 Konsensüsüne karşılık olarak DSÖ’ye bir gözlemci olarak katılabildi. Ayrıca olaylar Taiwan’daki ayrılıkçı iktidarın öne sürdüğünden farklıydı. BM tarafından belirlenen kurallara göre Taiwan, bağımsız bir devlet olmadığı için DSÖ üyesi olamaz.
