Haber: Zülal Çelik
Çin’de 13 Mart tarihinde sona eren İki Toplantı’nın en önemli çıktılarından biri de savunma harcamalarına dönük oldu. Ulusal Halk Meclisi'ne sunulan 2023 merkezi ve yerel bütçe belgelerine göre Çin yüzde 7,2’lik artışla savunma harcamalarını 229 milyar dolar olarak belirledi. Çin 2021’den bu yana savunma bütçesini üst üste artırmasına karşın bu oranın sekiz yıldır tek hane ile sınırlı kalması dikkat çekiyor.
Çin Ulusal Halk Meclisi Birinci Oturumu Sözcüsü Wang Chao, 4 Mart’ta düzenlediği basın toplantısında savunma harcamalarının ölçeğinin ulusal ekonomik gelişme düzeyi ile orantılı olduğunu söyledi. Global Times gazetesi de konuyla ilgili hazırladığı haberinde Çin’in savunma bütçesinin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’daki (GSYİH) payının yüzde 1,5’un altında olduğunu anımsattı.
SAVUNMA HARCAMASINDA ÜÇ TEMEL HEDEF
Çin, 2035 yılına kadar askeri birliklerinin modernizasyonunu ve askeriyede kullanılacak inovasyonu tamamlamayı, silahlı kuvvetlerini tam anlamıyla güçlü ve modern bir kuvvet haline getirmeyi amaçlıyor. Devlet yetkililerinin açıklamalarına göre, Çin’in savunma bütçesinin kullanılacağı alanlar ise şöyle özetlenebilir:
1-Ordunun modernizasyonu ön plana alınarak, askeri eğitimlerin güçlendirilip devletin savunma stratejisinin daha da sağlamlaştırılması ve savunma stratejilerinin yükseltilmesi sağlanacak.
2-Savunma teknolojisi ve geliştirilecek yeni nesil silahlara ilişkin önemli projeler hayata geçirilecek.
3-Savunma ve orduya yönelik daha önce alınan reformlar daha da pekiştirilip uygulamaya koyulacak.
KARŞILAŞTIRMALI TABLO GERÇEĞİ GÖSTERİYOR
Uzmanlara göre Çin’in savunma bütçesindeki artış aynı zaman ülkenin değişen güvenlik atmosferi ile de yakından ilgili. Zira Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Taiwan adasına silah satışına devam ederken diğer yandan da AUKUS ile Avustralya gibi müttefiklerine nükleer denizaltı temin ederek bölgeyi militarize ediyor.
Batı’nın Çin’e karşı kullandığı bir diğer enstrüman ise kontrolündeki medya organları. Batı basını Çin’in savunma bütçesindeki artışı “saldırganlık” olarak tanımlasa da karşılaştırmalı bir bakış açısı gerçeğin kendisine işaret ediyor. Örneğin Çin’i savunma harcamalarından dolayı sert biçimde eleştiren ABD 2024 yılı savunma bütçesini 886 milyar dolar açıkladı. Washington yönetiminin GSYİH’nın yüzde 4’ünden fazlasını askeri harcamalara ayırırken 2022’de de ABD’nin askeri bütçesi 850 milyar dolardı. Bu, bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 14'lük bir artış anlamına geliyor.
Japonya Temsilciler Meclisi de 2023’ün yıllık bütçesindeki savunma harcamalarını yüzde 26’dan fazla artırarak yaklaşık 6,8 trilyon yene ( 50 milyar dolar) çıkardı. Savunma harcamalarının toplam GSYİH'nın yüzde 1'ini geçmeyeceği konusundaki teminatı boşa çıkartan Tokyo yönetimi gibi Hindistan da harcamalarını artırıyor. Hindistan Ekonomi Bakanı Nirmala Sitharaman kısa süre önce yaptığı açıklamada 2023-2024 döneminde savunma harcamalarını yüzde 13’ten fazla artırarak 72,6 milyar dolara çıkartacaklarını duyurdu.
Öte yandan International Institute for Strategic Studies tarafından 15 Şubat'ta yayınlanan 'Askeri Güç Karşılaştırması' raporunun son verilerinde, İngiltere’nin askeri harcamaların bir önceki yıla göre yüzde 2,6'dan fazla artırarak 1,9 trilyon ABD dolarının üzerine çıkarttığı belirtildi.
