Çaycuma ilçesine bağlı Filyos beldesinde, Karadeniz'in kıyı kesiminde günümüze kadar ulaşabilen 'tek' antik tiyatro olduğu belirtilen Tios tiyatrosundaki bilimsel kazı çalışmaları 2006'da başladı.
Yoğun bitki örtüsüyle kaplı durumdaki tiyatro yapısında üç kazı sezonu çalışıldı. Kara yolunun tiyatronun oturulan bölümlerinin önemli bir kısmından geçmesi, elektrik hatları ve benzeri teknik problemlerin yanı sıra bütçe nedeniyle çalışmalara ara verildi.
Karadeniz Ereğli Müze Müdürlüğü başkanlığında, Zonguldak Valiliği ve Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının (TPAO) sağladığı destekle kazı çalışmaları, yaklaşık 10 yıl aranın ardından gerekli düzenlemelerin yapılmasıyla Doç. Dr. Şahin Yıldırım'ın bilimsel koordinatörlüğünde yeniden başladı.
Yeni çalışmalarla daha önce 5 bin olarak değerlendirilen tiyatronun kapasitesinin 7 bin kişilik olduğu belirlendi.
Antik tiyatronun, yapılacak rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleriyle kültürel hayata kazandırılması hedefleniyor.
'TİYATRONUN ANA HATLARINI ROMA DÖNEMİNDEKİ MİMARİ YAPISIYLA GÖREBİLME ŞANSINA SAHİBİZ'
Doç. Dr. Şahin Yıldırım, antik kentte çeşitli nedenlerle durdurulan ve yaklaşık 10 yıl aradan sonra yeniden başlayan kazı çalışmalarının tiyatronun olduğu alanda yoğunlaştırıldığını söyledi.
Yaklaşık 2 haftadır sürdürdükleri çalışmalarla tiyatronun taşlarının, oturma sıralarının önemli ölçüde sökülmüş olduğunu tespit ettiklerini aktaran Yıldırım, şöyle devam etti:
'Tiyatro, büyük olasılıkla 1930'lu, 1940'lı, 1950'li yıllarda -bu tiyatroların genel olarak kaderleri böyle- bir taş ocağı olarak kullanılmış. Buradaki oturma sıralarının önemli bir bölümü modern yapıların temellerinde kullanılmış. Bununla beraber kalenin inşası sırasında tiyatronun oturma sıralarına ait önemli bloklar karşımıza çıktı. Bu yılki çalışmalar sırasında oturma sıralarının olduğu bölümde hem kuzeyinde hem güney hattındaki oturma sıralarına ait önemli parçalar ortaya çıkardık.'
Yıldırım, tiyatronun tarihte çok önemli yere sahip olduğuna değinerek, 'Tios tiyatrosu, Karadeniz'in kıyı kesiminde bulunan, günümüze kadar ulaşabilmiş tek antik tiyatro durumunda. Amasra'da da benzer bir tiyatro var ama onun sadece tek bir tonozu günümüze kadar gelebilmiş durumda. Tiyatronun ana hatlarını, Roma dönemindeki mimari yapısıyla görebilme şansına sahibiz.' dedi.
Çalışmaların kendilerini heyecanlandırdığını dile getiren Yıldırım, 'Buradaki çalışma, uzun soluklu bir çalışma. Tiyatroyu yapılacak rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleriyle tekrardan hizmete sunmayı, kültürel hayata dahil etmeyi planlıyoruz. Oldukça güzel bir yapı. Yaklaşık 7 bin kişilik bir kapasitesinin olduğunu görüyoruz. Kapasitesini eskiden 5 bin olarak değerlendiriyorduk ama yeni çalışmalarla 7 bin kişilik bir kapasitesinin olduğunu görmekteyiz. Tieion, Karadeniz'de günümüze kadar gelebilmiş, üzerinde modern yerleşim olmayan tek antik kent durumunda.' diye konuştu.
