CGTN / Hannan Hussain
İsrail’in kırılgan koalisyon hükümeti 20 Haziran’da, yönetimi sürdüremeyeceği sonucuna vardı. Koalisyon hükümetinden ayrılan milletvekilleri şimdi en erken gelecek hafta parlamentonun feshedilmesinin oylanmasına zemin hazırladılar.
Görevi sona erecek Başbakan Naftali Bennett, “Bu hükümeti sürdürebilmek için her şeyi yaptık. Hiçbir şeyi atlamadık.” dedi. Bu arada Bennett’in Dışişleri Bakanı ve geçici başbakan Yair Lapid de, İsrail üç yıl içinde beşinci muhtemel bir seçime hazırlandığı zaman ulusal “birlik” hakkında konuştu. Hiçbiri bütün bu olanların temel gerçeğinden bahsetmedi; İsrail siyasetindeki kemikleşmiş başarısızlık, bir yönetimin sürekliliğini serap haline getiriyor.
Bennett’in, seçimleri haklı göstermek için yasa dışı İsrail yerleşimlerinden medet umması, dikkatleri başbakanlıktan olmasının arkasındaki temel nedenlerden uzaklaştırmaktadır. Reformcu kişiliği, bazıları kendi koalisyon hükümetindeki protestoların ve saf değiştirmelerin merkezinde yer alan rakip milletvekillerinin karmakarışık fikirleriyle devam edemedi. Bennett ve Lapid arasındaki gerçek güç paylaşımı anlaşmasının koşullarını hatırlayın; sağ kanattaki saf değiştirmeler erken seçimi kaçınılmaz hale getirirse, Lapid geçici başbakan olarak kendinden bekleneni yapacaktı. İsrail sağından kaynaklı sürekli bir sorunun bir anlaşmada yer alması gerçeği, koalisyon hükümeti kurmanın asla uzun vadeli bir birlik olmadığına açıklık getiriyor.
LAPID, NETANYAHU’NUN MEYDAN OKUMASIYLA KARŞI KARŞIYA KALABİLİR
Dizginleri ele alan ve muhtemelen seçim kampanyası boyunca kırılgan hükümete rehberlik yapacak Lapid, muhalefet lideri ve eski İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun etkili bir meydan okumasıyla karşı karşıya kalabilir. Bu, Netanyahu’nun, Lapid’in devraldığı koalisyon hükümetine egemen olan ideolojik uyuşmazlık ve ortak yönetim gibi büyük sorunlardan bağımsız, küçük ancak, dört sağ eğimli ve dinci partiden oluşan koalisyonu sıkı kontrol altında tuttuğunu gösteriyor.
Lapid’in, sekiz kurucu parti arasında sadakati sağlamak için yürüteceği zorlu pazarlıkta hünerini nasıl kullanacağını ve bunun ötesinde, diğer bir koalisyonu oluşturmadaki yeteneğini nasıl göstereceği önemli bir sınavdan geçecek. Kuşkusuz Netanyahu’nun nüfuzu şöyle dursun. Kamuoyu araştırmalarının çoğunun, koalisyon hükümeti partilerinin bir hükümet oluşturma olasılığının ne kadar zor olduğuna işaret ettiğini göz önüne alın, bununla birlikte Netanyahu’nun liderliğindeki Likud Partisi sonraki parlamentoda en büyük parti olarak ortaya çıkabilir. İkincisi, Bennett’in ayrılışını Netanyahu’nun güçlenmesiyle bir araya getirmek için çok erken.
Siyasi boşluktan yararlanmak ve Lapid’in ilgi görmesini engellemek için, Netanyahu’nun partisi, parlamentoda çoğunluğu başarılı bir şekilde koordine edebileceğini kanıtlamak zorundadır. Gerekli olan müttefikleri sağlamak, Netanyahu’nun muhaliflerini de etkilemek anlamına gelebilir. İsrail’in benzeri görülmemiş, çok partili koalisyonu bir şeyi açıklığa kavuşturduysa, bu Likud’un yüzü olarak Netanyahu’nun, eski gücüne kavuşması için ihtiyaç duyduğu bazı ortakları için ihtilaf konusu olduğudur.
KOALİSYON ÇÖZÜLDÜ
Lapid için önemli değişken, bir koalisyon oluşturma ve onu Bennett’in yapamayacağı şekilde sürdürme yeteneğidir. Lapid, başbakan olarak İsrail seçimlerini yönlendirme lüksüne sahiptir ve Bennett’in ayrılması, hiçbir şekilde Netanyahu’yu desteklemede koalisyon içinde bir duygu değişikliğini temsil etmiyor. Ancak Lapid bir koalisyon kurmada başarısız olursa ve seçimlerde bölünmeler görülürse, bu tür bir aleni manzara görünüşü Netanyahu lehine çevirebilir. Kısacası her tür senaryo Netanyahu’yu yedekte tutacaktır.
İleriye bakıldığında, liderlik değişikliğinden kaynaklanan herhangi bir ekonomik veya dış etkileri abartmamak önemlidir. Bunun kısmi bir nedeni, geçici başbakan olarak Lapid’in, İsrail’i tahminen üç buçuk ayı aşkın bir süre alacak seçim aşamasına doğru yönlendirmede bol zamanı olacak. Bölgesel olarak, Lapid Bennett’in önemli İran karşıtlığını paylaşıyor, bu da İran’ın nükleer anlaşmasına muhalefetin sürekliliğine işaret ediyor. İsrail’in işgal altındaki Batı Şeria’daki yasa dışı yerleşim birimlerinin hız kesmeden devam etmesi de beklenmelidir. Lapid’in Filistin ile diplomasi konusundaki geçici söylemi, İsrail’in askeri işgali sona erdirme ve uluslararası hukuka uygunluğu sağlama adımlarında sessiz kaldı.
Özetle, Bennett’in görevden ayrılma kararı, Lapid’in İsrail’in seçim hazırlığından yararlanmasının yolunu açıyor. Netanyahu karşıtı duyguyu bir koalisyon kurmak için bağlayıcı güç yapmak, riskli bir uzmanlık alanı olacaktır. Bir yıl önce örnek oluşturmak gerekiyordu ve bu koalisyon çözülmüş gibi duruyor.
