Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezinde (UNAM) yürüyüş bozukluklarından Parkinson'a kadar pek çok sağlık sorununa tanı koyma potansiyeli bulunan ve ayakkabıların esnek fiberlerden yapılmış sensörlerle entegrasyonunun yapıldığı yeni nesil teknoloji geliştirildi.
Bilkent Üniversitesi UNAM'da proje yürütücüsü Doktor Öğretim Üyesi Mustafa Ordu yaptığı açıklamada, İTÜ Makine Mühendisliği bölümünde lisans eğitimini tamamladıktan sonra yüksek lisansını Japonya'da, doktora çalışmalarını ABD'de, doktora sonrası araştırmalarını ise Fransa'da tamamladığını söyledi.
Yurt dışında öğrendiği konular üzerinde Türkiye'de çalışmalarına devam etmek ve öğrenci yetiştirmek istediği için ülkesine döndüğünü ifade eden Ordu, 'Yurt dışında bulunduğum süreçte fiber optik kabloların üretimi ve karakterizasyonu üzerine uzmanlaştım. UNAM'da 2019'da kurulumuna başladığım laboratuvarımda öğrencilerle birlikte 2 yıldır aktif olarak araştırma yapıyoruz.' dedi.
UNAM'daki laboratuvarında 'elektrik üretebilen esnek fiberler' projesini geliştirdiğini ve giyilebilen teknolojiler konusunda araştırmalar yaptığını belirten Ordu, 'Giyilebilen teknolojiler, vücut hareketlerini izleyebilen akıllı sensörlerle yüklü. Ekibimizi, dünyadaki mevcut laboratuvarlardan öne çıkaran konu ise akıllı sensörleri fiberler ve iki boyutlu malzemelerle yapmamız.' diye konuştu.
VÜCUT KIYAFETLERİNİN İÇİNE ÖRÜLEBİLECEK, AYAKKABILARA ENTEGRE EDİLECEK
Mustafa Ordu, fiberleri bir nevi kumaş iplik gibi örerek kıyafetlerin içine entegre edebildiklerini anlattı.
Bu şekilde fiberlerle yaptıkları sensörlerle kalp atım ritmini ve vücut sıcaklığını sürekli takip edebileceklerine işaret eden Ordu, ayrıca bu teknolojinin ortopedide de yaygın kullanımını hedeflediklerini kaydetti.
UNAM'da yerli imkânlarla fiber optik kablolarla ürettikleri sensörler ile insanların yürüyüş davranışlarını bulmaya çalıştıklarını aktaran Ordu, 'Pek çok insanda düzayak yaygındır, kişiye özel geliştirilmiş tabanlıklar da çok pahalı olduğundan yaygın kullanılmaz. Bir ayakkabı içine yerleştirdiğimiz farklı sensörlerle ayağın hangi noktasına ne kadar ağırlık verildiğini belirleyerek kişiye özgü tabanlıklar geliştirmek için doktorlarla ortak çalışıyoruz. Kişiye özel tabanlıklar yaparak zamanla yürüyüş problemlerini ortadan kaldırmayı planlıyoruz.' ifadelerini kullandı.
DOKTORLARIN ERKEN TANI KAPASİTESİ ARTACAK
Ordu, geliştirdikleri sensörlerin Parkinson gibi nörolojik hastalıkların erken teşhisinde de kullanılabileceğini bildirdi.
Hastalık riski bulunanların yürüyüşlerinde zamanla oluşan farklılaşmaları tespit amacıyla sensörleri akıllı telefonlarla entegre şekilde çalıştırmak için de çalışma yürüttüklerine dikkati çeken Ordu, böylece doktorların erken tanı kapasitesini artıracaklarını ifade etti.
Geliştirdikleri fiberlerin elektrik üretme kapasitesine de sahip olduğunu dile getiren Ordu, ayakkabı altına yerleştirilen fiberlerin telefon gibi teknolojik aygıtları şarj etme potansiyelinin de bulunduğunu kaydetti.
Mustafa Ordu, 'Çok geniş uygulamaları olan bir teknoloji geliştirdik. Dünyada da bu teknolojilerin çok ciddi pazar payı var. ABD, Avrupa ve Uzakdoğu'da bu teknolojiyle çalışan çok fazla firma var. Bu teknolojileri ülkemizde yerli imkanlarla yapmanın ekonomik getirisi çok fazla.' değerlendirmesinde bulundu.
