Yepyeni Tavşan Yılı dün başladı.
Çinliler, her yılı farklı bir hayvanla sembolleştiriyor. Çin Ay Takvimi’ne göre, dün başlayan yeni yıl Tavşan Yılı’dır.
Başta Çin olmak üzere dünyanın dört bir yanında yaşayan Çinliler bayramı coşkuyla kutluyor. Ülke genelindeki alışveriş merkezleri ve sokaklar rengarenk süslerle süslenirken, vatandaşların evleri ve iş yerleri de rengarenk oyuncak tavşan, Çin feneri ve süs eşyalarıyla yoğun bayram havasını yansıtıyor.
Çin’in binlerce yıldır en önemli bayramı olarak kabul edilen Çin yeni yılı, içeriği ve kutlama biçimi değişse de Çinlilerin hayat tarzında önemli bir yer tutmaya devam ediyor. 3 yıl süren Covid-19 salgınının öneminin 8 Ocak’ta indirilmesiyle Çinliler bir daha özgürlüğe kavuşunca, bayram tüketiminde ve turizmde patlama yaşanıyor. Bayram öncesine ait verilere göre, tüketimde nispeten hızlı artış görüldü, tüketim ürünleri eskiye göre daha da zenginleşti. Tüketim tarzı ise çevrim içi artı çevrim dışı dâhil 2 kanalla gerçekleşiyor. E-ticaret devi olan www.JD.com’da gerçekleşen bayram tüketimi geçen yıla göre yüzde 70, yaratıcı hediyeler ve akıllı sağlık izleme cihazlarının satışı ise 10 misli arttı. Çin’de büyük bir alışveriş çılgınlığının da görüldüğü Bahar Bayramı’nda yapılan tüketim, bazen tüm yılın tüketiminin üçte birine denk gelirdi. Bu yılki durumu zaman gösterecek.
Bahar Bayramı’nın en görkemli günleri, bayramın arife gecesi ve bayramın ilk günleridir. Bu günlerde ülke genelinde gece gündüz havai fişekleri gösterisi yapılır ve çatapatlar atılırdı, amaç kötü ruhları evlere yaklaştırmamaktı. Ancak uzun yıllardır çevre koruma amacıyla kentlerde çatapatlar yasaklandı.
TAVŞAN YILI’NDAKİ ÖRF VE ADETLER
Tavşan sevimli bir hayvandır. Çin’de nesilden nesle aktarılan “Beyaz Tavşan ve Gri Kurt”, “Havucu Çıkaran Tavşan” gibi hikayeler ve çocuk şarkıları herkesi etkiliyor ve büyüklere kendi çocukluğunu hatırlatıyor.
Çinlilerin 12 hayvanlı burç sisteminde 7. sırada yer alan tavşan, şafak ve sınırsız dinamizmi temsil ediyor. Halk kültüründe tavşan Yeşim Tavşan veya Ay Tavşanı olarak anılıyor. Tavşanın eski mitolojide Ay’da oturup Chang’e adlı peri kızına eşlik ederek bir taş kapta ilaç ezdiği ve bununla dünyadaki acıları giderdiği söyleniyor. Tavşanın yaptığı ilacın insanları ölümsüzlüğe kavuşturma özelliğine sahip olduğuna inanılıyor.
Diğer yeni yıllarda olduğu gibi, Tavşan Yılı’na bütün aile fertleriyle birlikte giren Çinliler, hediye alışverişinin yanı sıra çocukların sağlıklı büyümesi ve yaşlıların uzun yaşamaları dileğiyle onlara kırmızı zarflarda para veriyor.
Şehirlerin belli bölgelerinde Bahar Bayramı etkinlikleri çerçevesinde kurulan panayırlar sayısız insanı kendine çekiyor, ülke genelindeki televizyon kanalları bayram özel hazırladıkları programları yayımlıyor.
Çinliler, bayram neşesini diğer insanlarla paylaşır, tanıdığı veya tanımadığı ayırmaksızın, karşılaştığı insanlarla bayramlaşır. Bayramlaşmaya özen gösterilir. Huzur ve mutlulukla dolu Bahar Bayramı’nda Çinlilere dünyanın dört bir yanından kutlama mesajları gelir. Örneğin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres 18 Ocak’ta video konferans yoluyla dünya genelindeki Çinlilerin yeni yılını kutladı. Guterres, uluslararası toplumun ortak çabasıyla, barış ve sürdürülebilir gelişim ilerletilerek dünyanın daha da güzelleşmesini diledi.
TAVŞAN UZUN ÖMRÜN SEMBOLÜ OLARAK ANILIYOR
Tavşan, temkinli ve çekingen bir hayvan türüdür. Yabani ortamda bir tavşan kendini korumak amacıyla genellikle birkaç yuva kurar. Peki, Tavşan Yılı’nda doğan insanlar nasıl bir karaktere sahipler?
Tavşan Yılı’nda doğanlar candan, dinamik, nazik, sıcakkanlı ve karizmatik olur. Aynı zamanda kararsız, inatçı, ürkek ve tutucudur. Aşk hayatına gelince Tavşan Yılı’nda doğanlar, ilişkilerde harika partnerler olurlar. Genellikle romantik ve sadık olurlar ve en iyi kaplan, koyun ve köpek yılında doğanlarla uyum sağlarlar ancak horoz yılında doğanlar ile anlaşmaları zordur. Kaplan cesur, tavşan temkinli. İkisi birleşince hem cesur hem temkinli olur. Böyle bir birleşim iyi bir sonuç doğurur. Aynı şekilde yılan ve tavşan yıllarında doğanlar arasındaki evliliğin mutluluk ve zenginlik getireceği savunuluyor. Çünkü yılan akıllı ve varlıkları biriktirir, tavşan ise ılımlı ve varlıkları korur. Yılan ve tavşan birlikte büyük bir aile yapar.
Tavşan zayıf görünüyor ancak onun güçlü üreme gücüyle diğer hayvanları geride bırakıyor. Bu unsur, insanların ideolojisini etkiliyor. Tarihten beri insanlar, tavşanın uğurlu bir hayvan olarak aileleri büyüteceği ve mutlu yapacağını savunuyorlar.
Çin’de bir deyim var: Bir tavşan, yuvası civarındaki otları yemez. Bu deyim, tavşanın zekasını ifade ediyor. Yuva etrafındaki otlar yuvayı gizler, eğer yenirse kendisini gün ışığına çıkarır, bu nedenle korunmalıdır. Aslında bu günümüzdeki çevre koruma yaklaşımına uyuyor; kendi etrafındaki çevreyi korumak, kendini korumak anlamında. Etrafındaki dostlara iyi davranmak, kendin için varlıkları biriktirmek demektir.
TAVŞAN YILI’NDA TOPLAM 384 GÜN OLACAK
Astronomlara göre, bugünlerde Çinliler tarafından coşkuyla kutlanan Tavşan Yılı’nda, bildiğimiz miladi takvim gibi 364 veya 365 gün olmayacak, tam 384 gün olacak! Nedenini Çin Astronomi Derneği üyesi Zhao Zhihen’den dinleyelim.
Miladi takvim ile Çinlilerin günlük hayatında hala yaygın şekilde kullandığı Ay Takvimi’nin kendine özgü tarihi ve kuralları söz konusu. Miladi takvimde her 4 yılda bir Artık Yıl oluşur. Genellikle rakam 4 tarafından bölünen yıl, normal yıl olur ve o yılın şubat ayında 29 güne rastlar. Diğer yıllar ise Normal Yıllar (平年) olarak sayılıp şubat ayında 28 gün olur. 2023 yılı normal yıl olduğu için toplam 365 günü olacak.
Çinlilerin Ay Takvimi, Ay’ın değişiklik kuralına dayanan bir sistemdir. Bu nedenle her yılın toplam 354 veya 355 günü olur, miladi takvime göre 11 gün azdır.
Çinlilerin ataları, Ay Takvimi’ni miladi takvim kadar uzun yapmak için Artık Ay闰月sayısını artırmak yönetimine başvurdu. Bunun gereğine göre, her 19 yıl içinde 7 ay eklenir. Artık ay olduğu yılın 13 ayı olur ve toplam 384 veya 385 günü olur ve buna Run Yılı denir. Böylece Ay Takvimi’nin ve miladi takvimin 19 yılı hemen hemen aynı uzunlukta olur. Tavşan Yılı’nın artık ayı ikinci aya rastlar ve yılın toplam 384 günü olur. Dün başlayan Tavşan Yılı, 9 Şubat 2024’e kadar sürecek.
Bahar Bayramı, 2 hafta sonra yerini Fener Bayramı’na bırakıyor ve o günden sonra insanlar işbaşına dönüyor ve bir sonraki Bahar Bayramı’nı bekliyor.
