CRI Haber Merkezi
Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping dün başkent Beijing’de Çin’e resmi ziyarette bulunan Moğolistan Devlet Başkanı Uhnaagiyn Hürelsüh ile görüştü. İki taraf modernleşme inşasını el ele vererek ilerletme ve yeni dönemde iki ülke arasında kader ortaklığını ortaklaşa oluşturma konusunda fikir birliğine vardı. İki ülke arasında yayımlanan ortak bildiriyle de ikili ilişkilerin yeni bir aşamaya girdiğine ilişkin olumlu sinyal verilmiş oldu.
Uhnaagiyn Hürelsüh, ÇKP 20. Ulusal Kongresi’nin ardından Çin’de ağırlanan önemli komşu ülke liderlerinden biri. Çin ve Moğolistan arasında yaklaşık 4 bin 700 kilometrelik sınır hattı bulunuyor. Covid-19 salgınının ortaya çıkmasından hemen sonra Moğolistan, Çin’in salgınla mücadelesine destek vermek amacıyla 30 bin koyun bağışında bulundu. Salgının Moğolistan’da patlak vermesinden sonra Çin salgınla mücadele deneyimlerini paylaşmanın yanı sıra salgınla mücadele malzemelerini bağışladı. Bu tür “kara gün dostu” girişimleri, iyi bir komşu, iyi bir arkadaş ve iyi bir ortağın ne anlama geldiğini canlı bir şekilde açıkladı.
Görüşmede Çin Cumhurbaşkanı Xi, iki ülkenin ulusal kalkınma ve modernleşme yolunda el ele verip ilerleyebileceğini belirtti. Bu bağlamda iki taraf, barış içinde bir arada yaşama, yardımlaşma, iş birliği ve ortak kazanca dayalı kader ortaklığının oluşturulması için ortaklaşa çaba harcama konusunda mutabakat sağladı.
Barış kalkınmanın ön şartıdır. Xi görüşmede Çin’in Moğolistan’la birbirlerinin bağımsızlığına, egemenliğine, toprak bütünlüğüne ve kalkınma yoluna saygı göstererek, karşı tarafın temel çıkarları ve kaygılarını ilgilendiren sorunlarda karşılıklı destek vermeye hazır olduğunun altını çizdi.
Uhnaagiyn Hürelsüh de Tek Çin politikasına bağlı kalarak Çin’in ortaya koyduğu Küresel Kalkınma İnisiyatifi ve Küresel Güvenlik İnisiyatifi’ne tam destek verdiklerini yineledi. Bu tür karşılıklı siyasi güven de iki ülke arasında her alanı kapsayan somut iş birliği için sağlam temel hazırladı.
Verilere göre, Çin üst üste 18 yıldır Moğolistan’ın en büyük ticaret ortağı ve bu ülkeye en çok yatırım yapan ülke. İki ülke arasındaki ticaret hacmi, Moğolistan’ın dış ticaretinin yüzde 60’tan fazlasını oluşturdu. 2021’de ikili ticaret hacmi, ilk defa 10 milyar ABD Doları’nı aştı.
Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping görüşmede, Kuşak ve Yol İnisiyatifi’nin Moğolistan’ın Bozkır Yolu İnisiyatifi ile, Küresel Kalkınma İnisiyatifi’nin Moğolistan’ın “Yeni Kalkınma Politikası” ile, Çin’in kalkınma stratejisinin Moğolistan’ın 2050 Vizyonu ile kenetlenmesinin sağlanması gerektiğini vurguladı.
Söz konusu üç ana motor, iki ülkenin ekonomik büyümesini, halkın yaşam koşullarının iyileştirilmesini sağlarken, iki ülke arasında yeni dönemde kader ortaklığının oluşturulmasına da güç katıyor.
İki ülke tarafından yayımlanan ortak bildiriye göre, iki taraf 16 iş birliği belgesini imzalayarak, aralarındaki bağların güçlendirilmesini ve enerji alanındaki iş birliğinin yoğunlaştırılmasını ikili iş birliğinin öncelikli yönü olarak belirledi.
Bununla birlikte iki ülke arasında madencilik ticareti, altyapı tesisleri arasındaki bağların güçlendirilmesi alanındaki iş birliği de büyük potansiyele sahiptir.
Çin ve Moğolistan, ekolojik çevre ve çölleşmeyi önleme alanındaki iş birliğini güçlendirmede de anlaştı. Çin, Moğolistan’ın “bir milyar ağaç dikilecek.” şeklindeki planını takdir ederek, Moğolistan’la Çin-Moğolistan Çölleşmeyi Önleme İş Birliği Merkezi’nin kurulması konusunu ele almayı temenni ediyor. Çin ve Moğolistan’ın yeşil kalkınmayı sürdürmesi, iki ülkenin halkları hatta tüm dünya halkları için sorumlu bir harekettir.
Çin-Moğolistan ilişkilerini geliştirme planı artık hazır. Birbiriyle iyi komşu, dost ve ortak olan Çin ve Moğolistan, modernleşme yolunda el ele ilerleyerek, yeni dönemde ortak kalkınma ve refahı gerçekleştirecektir.
