BRICS ülkelerinden (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) dışişleri bakanları perşembe günü Güney Afrika'nın Cape Town kentinde bir toplantı başlattı. Zirve, grubun potansiyel genişlemesinin yanı sıra ticari ve ekonomik konulara odaklandı.
Grubun uluslararası profili, özellikle de diğer gelişmekte olan ülkeler için çekiciliği, ABD liderliğindeki Batı'nın gelişmekte olan dünya pahasına ekonomik hâkimiyetini pervasızca suiistimal etmesi sebebiyle hızla arttığından, iki günlük toplantı küresel çapta ilgi gördü. Son zamanlarda, birçok ülke BRICS grubuna katılma arzusunu açıkça dile getiriyor.
Batı medyasının BRICS ülkelerinin ABD liderliğindeki Batı'ya 'karşı koymaya' çalıştığını söyleyen Soğuk Savaş zihniyetinin aksine, grup aslında gelişmekte olan pazarlar ve gelişmekte olan ülkeler arasında bir işbirliği platformu oluşturmaya, küresel yönetişimi iyileştirmeye ve nihai olarak küresel bir ortak gelecek topluluğu inşa etmeye odaklanıyor.
BRICS dşişleri bakanları toplantısına Güney Afrika Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanı Naledi Pandor başkanlık etti. Güney Afrika Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Departmanı 18 Mayıs tarihli bir bildiride, Pandor'un cuma günü yapılan 'BRICS'in Dostları' toplantısına Afrika ve Küresel Güney'den 15 dışişleri bakanını davet ederek kapsayıcı angajman politikasını sürdüreceğini söyledi.
Basında çıkan haberlere göre Brezilya, Rusya ve Hindistan dışişleri bakanları toplantı için Cape Town'daydı. Reuters'e göre Çin'i bir bakan yardımcısı temsil etti.
Dışişleri Bakanlığı Dış İlişkiler Enstitüsü Direktörü Zhu Tianxiang, 'BRICS dışişleri bakanları toplantısı, tüm bakanlar toplantıları arasında nispeten kapsamlı bir toplantı. Siyaset, güvenlik, ekonomi ve ticaret, finans, kültürel alışveriş ve diğer konuları içerecek' dedi.
Toplantının en önemli konularından biri, Ağustos ayında Güney Afrika'nın Johannesburg kentinde yapılması planlanan liderler zirvesinin hazırlıklarıdır. Zhu'ya göre, diğer sıcak konular arasında Rusya-Ukrayna ihtilafı, ABD dolarına bağımlılığı azaltma ve hatta kesme planları ve genişleme planları da yer alıyor.
BATI TOPLANTIYI GASP ETMEYE ÇALIŞTI
Toplantı başlamadan önce, Batı medyası Rusya-Ukrayna ihtilafıyla ilgili konuları abartarak toplantıyı gasp etmeye çalışmıştı. Pek çok Batılı medya kuruluşu, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in liderler zirvesine bizzat katılıp katılmayacağı ve Güney Afrika'nın Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) tarafından verilen 'tutuklama emrini' nasıl ele alacağı sorusunu abartıyor.
Russia Today'e göre Rusya, UCM'nin suçlamalarını 'geçersiz' olarak nitelendirerek bir UCM savcısı ve yargıcını 'tutuklama emri' vermekle suçladı. Salı günü, Güney Afrika'nın Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Departmanı, hükümet gazetesinde, Cape Town'da yaklaşan BRICS Dışişleri Bakanları toplantısı ve Ağustos ayında Johannesburg'da yapılacak BRICS Zirvesi için Diplomatik Dokunulmazlıklar ve Ayrıcalıklar hakkında bir duyuru yayınlayarak Putin'in katılımının önünü açıyor.
Zhu, dünya barışını ve güvenliğini korumaya çalışan önemli bir güç olarak, BRICS ülkelerinin Rusya-Ukrayna ihtilafını tartışmasının ve bunu siyasi ve diplomatik yollarla çözmek için geniş bir yön oluşturmasının çok önemli olduğunu söyledi.
Batı medyasının Rusya-Ukrayna çatışmasıyla ilgili abartılarına rağmen, BRICS toplantısı ticaret, para birimi ve potansiyel yeni üyelerin kabulü dâhil olmak üzere çok çeşitli alanlarda grup içi işbirliğine odaklanacak.
Dünya Finans Forumu Genel Sekreteri ve Merkez Direktörü Feng Xingke, 'BRICS işbirliği mekanizması, kalkınma temalı uluslararası bir işbirliği mekanizmasıdır ve Batılı gelişmiş ülkelere karşı sözde askeri veya siyasi bir ittifak değildir.' BRICS ve Global Governance için Perşembe günü Global Times'a verdiği demeçte ise 'Gelişme ana tema olduğundan, çatışma yerine işbirliği bayrağını yükseklerde tutmalıyız' dedi.
Venezuela, Arjantin, İran, Cezayir, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri de dâhil olmak üzere artan sayıda ülkenin katılmak için başvurması veya katılmaya ilgi göstermesi nedeniyle genişleme konusu özel bir ilgi gördü.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning, Perşembe günü düzenlediği rutin bir basın toplantısında BRICS'in potansiyel genişlemesiyle ilgili bir soruya, 'Çin her zaman BRICS'in açık ve kapsayıcı bir mekanizma olduğunu savunmuştur. BRICS'in genişlemesini destekliyoruz ve daha fazlasını memnuniyetle karşılıyoruz ve benzer düşünen ortaklar erken bir tarihte BRICS ailesine katılacaktır' dedi.
Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva da dâhil olmak üzere diğer BRICS ülkelerinden yetkililer de yakın zamanda grubun genişletilmesine desteklerini ifade ettiler.
YENİ KALKINMA BANKASI
BRICS'in genişlemesinin altını çizen, 'BRICS bankası' olarak da bilinen Yeni Kalkınma Bankası (NDB), Bangladeş, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Uruguay'ın katılımıyla istikrarlı bir şekilde genişliyor. Suudi Arabistan'ın da NDB'ye katılmak için görüşmelerde bulunduğu bildiriliyor.
Feng, 'Yeni zorlukların ortasında, kalkınma, yükselen piyasa ekonomileri ve gelişmekte olan ülkeler için en büyük önceliktir ve kalkınma, BRICS işbirliği mekanizmasının değişmeyen temasıdır, tam da bu nedenle BRICS, yükselen pazarlar ve gelişmekte olan ülkeler için bu kadar çekicidir.'
Analistler, gelişmekte olan ülkeler arasında BRICS'in çekiciliğini artıran bir diğer faktörün de, ABD'nin birçok gelişmekte olan ülke pahasına dolar hegemonyasını kötüye kullanması olduğunu kaydetti. Yetkililer, ABD'nin sorumsuz iç ekonomi politikaları ve diğer ülkelere yönelik acımasız yaptırımlarının da birçok gelişmekte olan ülkeye büyük zarar verdiğini eklediler.
Zhu, 'Bence [BRICS dışişleri bakanları] BRICS ülkelerinin kendilerini ABD dolarına olan bağımlılığı nasıl azaltabilecekleri ve hatta kademeli olarak nasıl kurtarabilecekleri konusundaki tartışmalara odaklanacak' dedi. Dışişleri bakanlarının büyük olasılıkla yeni üyelerin kabulüne ilişkin belirli kural ve prosedürleri de görüşeceklerini söyledi.
Gelişmekte olan piyasaların ve gelişmekte olan ülkelerin BRICS'e katılmaya artan ilgisinin yanı sıra yükselen dolarsızlaşma eğiliminin ortasında, Batılı medya kuruluşları grubu ABD liderliğindeki Batı'ya karşı bir 'karşı cephe' olarak resmediyor.
Bu tür iddialar, ABD ve diğer bazı Batılı ülkelerin BRICS'in artan etkisi konusunda endişeli olduğunu gösteriyor; ancak uzmanlar, grubun özlemleri konusunda önyargılı ve tamamen yanılıyorlar.
BRICS ülkeleri, Küresel Güney'in temsilcileri ve yükselen piyasa ekonomilerinin ve gelişmekte olan ülkelerin liderleridir. Ancak Batı ile rekabet etmek veya Batı'ya karşı koymak için bir blok kuracağımızı asla söylemedik. Bu görüşleri abartan insanlar BRICS konusunda dar görüşlüdür' diyen Zhu, 'sonuçta ortak bir geleceğe sahip küresel bir topluluk inşa etmek istiyoruz' dedi.
