Dünyanın en önemli çok taraflı biyolojik çeşitlilik etkinliklerinden biri olan BM Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi'ne (CBD) Taraflar Konferansı'nın (COP15) ikinci aşaması, Kanada'nın Montreal kentinde Çin'in başkanlığında yapılıyor. Konferansın doğa için bir 'Paris anı' olma potansiyeline sahip olduğuna inanılıyor, çünkü önümüzdeki on yıl için küresel beklentileri karşılayacak küresel bir biyolojik çeşitlilik çerçevesi üzerinde anlaşmaya varılması bekleniyor.
COP15'in 7-19 Aralık tarihleri arasında 'Ekolojik Uygarlık: Yeryüzündeki Tüm Yaşam İçin Ortak Bir Gelecek İnşa Etmek' teması altında planlanan ikinci aşamada görevler şöyle sıralandı: Biyolojik çeşitlilik kaybının 2030 yılına kadar durdurulması ve tersine çevrilmesi, 2050 yılına kadar doğa ile uyum içinde yaşamamızı öngören 2020 sonrası Küresel Çeşitlilik Çerçevesi’nin inşa etmek. Çin Ekoloji ve Çevre Bakanı ve COP15 başkanı Huang Runqiu, “Çin'in çerçeve için müzakereleri ilerletme çabalarında liderlik ve koordinasyon uyguladığını” söyledi.
ÇİN MADDİ VE SİYASİ İŞLERDEN SORUMLU
Xinhua Haber Ajansı'nın geçen ay BM yetkililerinden aldığı bilgiye dayanarak bildirdiğine göre, COP15'in ikinci bölümüne en az 96 bakan ve 10 binden fazla kayıtlı delege katılıyor. Huang, COP15 Başkanlığını elinde bulunduran Çin’in konferansın maddi ve siyasi işlerinden sorumlu olduğunu belirtti.
Şimdiye kadar Çin, prezidyumun 37 COP15 toplantısını düzenledi Çin, ayrıca CBD sekreterliği ile iş birliği içinde, Cenevre ve Nairobi'deki 2020 sonrası GBF ile ilgili açık uçlu çalışma grubunun dört toplantısına başkanlık etti. Huang, ayrıca, Çin'in BM Sürdürülebilir Kalkınma Üst Düzey Siyasi Forumu, G20 Ortak Çevre ve İklim Bakanları Toplantısı, BM Genel Kurulu'nun 77. oturumunun üst düzey haftası ve iklim COP27 gibi toplantıları kilit COP15 konularında değişimler düzenlemek için kullandığını söyledi. Bu çabalar hem COP15'in siyasi ivmesini korumuş hem de daha fazla fikir birliğine varmak için akit taraflar arasındaki farklılıkların köprülenmesini kolaylaştırdı. Konulardaki farklılıkların taraflar için büyük bir zorluk olmaya devam ettiği ise inkâr edilemez.
Global Times, Aichi Biyolojik Çeşitlilik Hedefleri tarafından formüle edilen ve 2020 yılına kadar karşılanması beklenen 20 göstergenin neredeyse hepsinin tamamlanmadığını ve katılımcı tarafların bundan memnun olmadığını bildirdi. Yorumcular, bu nedenle tarafların gelecek on yıl için bir çerçeveye ihtiyaç duyulduğu konusunda anlaştıklarını söylüyor.
GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE DAHA FAZLA DESTEK
Uluslararası kamuoyu tarafından iklim konusundaki yeni çerçeveye ulaşmak için, gelişmekte olan ve gelişmiş ülkeler arasındaki çelişki hala keskin ve düşmanca. Global Times, farklılıkların finansman, genetik kaynaklar ve uygulama ve gözetim mekanizmaları gibi konularda ortaya çıktığını ve bunların COP15'teki müzakereler sırasında odak noktaları ve zorluklar olacağını aktardı.
Huang, hala birçok zorluk ve talep olmasına rağmen, tüm tarafların müzakere sürecine ve Çin'in COP15 başkanı olarak rolüne olan sağlam siyasi desteklerini ve güvenlerini ifade ettiklerini söyledi. Çinli yetkili, tüm ülkelerin gelişmişlik düzeyleriyle orantılı olarak uluslararası sorumluluklar üstlenmeleri gerektiğini vurguladı. Huang, 'Gelişmiş ülkeler, CBD'de ve ilgili protokollerde öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeli ve ülkeler arasındaki biyolojik çeşitlilik yönetişim yeteneğindeki boşluğu telafi etmek için finansman, teknoloji ve kapasite geliştirme konusunda gelişmekte olan ülkelere daha fazla destek sağlamalıdır.' diye konuştu.
Ekoloji ve Çevre Bakanlığı Doğa ve Ekoloji Koruma Dairesi Direktörü Cui Shuhong, bakanlığın 28 Kasım'daki basın toplantısında, 'Fonlar, teknoloji ve yetenek açısından, dünyanın en zengin biyolojik çeşitliliğe sahip ülkelerinden biri olarak Çin, Aichi Biyolojik Çeşitlilik Hedeflerini bilinçli bir şekilde uyguladı, çeşitli görev ve sorumlulukları netleştirdi ve uygulamalarda olumlu sonuçlar elde etti.' açıklamasını yaptı.
COP15'in ilk aşaması Ekim 2021'de Çin’in Kunming şehrinde gerçekleştirildi. Kunming Deklarasyonu'na kabul edildi ve önemli bir kilometre taşı başarısı olarak selamlandı. Xinhua Haber Ajansı'nın haziran 2022'de bildirdiğine göre, bu kez, ikinci bölüm COVID-19 salgını nedeniyle ertelendi ve Kanada'ya taşındı. Ekoloji ve Çevre Bakanlığı'na göre, konferansın ikinci bölümünün Montreal'e taşınması, Çin'in bu konudaki sorumluluk ve görev duygusunu gösteren, zor bir durum altında alınan bir karardır.
ÇİN VE KANADA’NIN ORTAK SORUMLULUĞU
İklim değişikliği ve diğer ekosistem sorunları evrensel güvenlik zorluklarıdır ve hem Çin hem de Kanada, sorunlarla başa çıkmak için birlikte çalışmaktan sorumludur. Çin'in bu konferansa Kanada'da ev sahipliği yapıyor olması, sorumlu tutumunu ve Kanada ve uluslararası toplumun geri kalanıyla bu konularda iş birliği yapma isteğini gösteriyor.
Beijing’deki Çin Dış İlişkiler Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nden Prof. Li Haidong Global Times'a verdiği demeçte, “iki ülkenin uzun zamandır çevre projelerinde iş birliği yaptığını” belirtti. Prof. Li, Kanada'daki bazı muhafazakâr politikacıların bağımsızlıktan yoksun olsalar ve Çin'i kontrol altına alma ya da karalama konusunda ABD'yi körü körüne takip etseler de, herhangi bir Kanadalı politikacının Kanada'nın Çin ile kapsamlı ve derin sosyal ve ekonomik ilişkileri ve iki ülkenin ortak ekonomik ve sosyal çıkarları pahasına ABD'ye hitap etmeye çalışamayacağına işaret ediyor. Li, “Trudeau'nun Kanada başbakanı olarak, konferansla ilgili konularda temel yargıya ve net bir kafaya sahip olacağına, konferansın maddi ve siyasi meseleleri konusunda Çin liderliğiyle tam olarak iş birliği yapacağına ve Çin-Kanada ilişkilerinin geri dönüşü için daha fazla alan yaratacağına inanıyorum.” diye konuştu.
