CRI Türk Dış Haberler Servisi
Ukrayna ve Suriye son on yılda Türk dış politikasının en büyük sınav alanı oldu. Coğrafi olarak da bu iki ülkenin arasında yer alan Türkiye, Ukrayna ve Suriye’de oldukça aktif bir dış politika izledi. Bütün olarak bakıldığında Türkiye-Rusya yakınlaşması her seferinde tansiyonun düşmesine ve diplomasiye alan açtı. Tahıl koridoru anlaşması ve Astana süreci bunun en büyük kanıtı. Son atılan imzalar ise Türkiye ve Rusya’nın ortak zaferi demek abartı olmaz.
Tahıl koridoru anlaşması ise Rusya’ya yönelik yaptırımları yumuşatan içeriği ile gıda sorununu aşmanın ötesinde bir anlama sahip. Rusya’ya yaptırımlara katılmayan Türkiye, Rusya’ya yönelik kısıtlamaların kırılmasını da aracılık etmiş oldu. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in “Karadeniz’de bir umut ışığı ortaya çıktı” dediği şey de bu olsa gerek.
RUSYA TAHILI ÜZERİNDEKİ KISITLAMALARIN KALKMASI ÖNGÖRÜLÜYOR
Tahıl anlaşması daha çok Ukrayna limanlarından tahıl ve gübrenin güvenli çıkışını sağlaması boyutuyla ele alındı. Ancak İstanbul’da imzalanan metinlerde çok önemli bir boyut var. Varılan anlaşma sadece Ukrayna tahılının dünyaya sevk edilmesini kapsamıyor. Aynı zamanda Rusya’nın da tahıl ürünlerini dünyaya satmasının önündeki engelleri kaldırıyor.
'Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi'ne Rusya adına imza atan Savunma Bakanı Sergey Şoygu törende şöyle demişti:
'İlk belge, BM'nin Rus tarım ürünleri ile gübrenin dünyadaki pazarlara ihracatı üzerindeki çeşitli kısıtlamaların kaldırılması sürecine dâhil olmasını öngörüyor. İkinci belge ise Ukrayna tarım ürünlerinin, Ukrayna'nın kontrolündeki Karadeniz limanlarından çıkış sürecini belirliyor. Burada, tahıl söz konusudur.”
Şoygu Rus tahılı ve Ukrayna tahılına yönelik anlaşmaların birbirini tamamladığını da ifade etti.
Zaten Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de bu konuyu şart koşmuştu. Tahran’daki Astana Liderler Zirvesi’nden sonra Putin, Rus tahılına yönelik kısıtlamaların kalkması durumunda 50 milyon ton ihraç etmeye hazır olduklarını duyurmuştu.
Putin, “Şöyle ki, Ukrayna tahılının ihracına yardımcı olacağız ama Rus tahılının tedarikiyle ilgili tüm kısıtlamaların kaldırılacağı gerçeğinden hareket ediyoruz. Şimdiye kadar kimseden itiraz gelmedi. Amerikan ortaklarımızdan dâhil. Bakalım bundan ne çıkacak” demişti.
Ukrayna ile kıyaslandığında Rusya çok daha büyük bir tahıl üreticisi. Bu yıl Rus tahılının çok iyi durumda ve 130 milyon tona yakın rekolte bekleniyor. Ukrayna’nın ise savaştan önce 2021 yılında toplam tahıl üretimi 33 milyon tondu. Dolayısıyla Rusya’nın tahıl ihracatının önündeki engelin kalkması dünya piyasalarını Ukrayna tahılının sevkiyatından çok daha fazla rahatlatacak.
