CRI Haber Merkezi
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) askeri birliklerinin Afganistan’dan tamamen çekilmesinden bir gün önce, yani 29 Ağustos 2021 günü ABD ordusu, aşırılık yanlısı gruplarla mücadele gerekçesiyle Afganistan'da bir hava saldırısı düzenledi ve en küçüğü sadece iki yaşında olan yedisi çocuk 10 sivili öldürdü. Bir yıl sonra yine aynı gün Irak’ın başkenti Bağdat’ta ciddi bir çatışma meydana geldi, en az 30 kişi hayatını kaybetti ve yüzlerce kişi yaralandı. ABD askeri birliklerinin koruması altındaki “yeşil bölge” de roket saldırısına uğradı.
Gerek Afganistan, gerekse Irak, ABD’nin silah zoruyla demokrasi modelini oluşturmaya çalıştığı adı geçen iki ülkede yaşanan acıklı gerçekler, 'Amerikan tarzı demokrasi'nin geçtiği yerlerin çalkantıya ve çatışmalara sürüklendiğini ve yine 'Amerikan tarzı demokrasi'nin geçtiği yerlerde sayısız masum kurbanın ve yerinden edilmiş mültecinin olduğunu gösterdi.
Sorunun temeline bakıldığında, Irak’ta çalkantıyı yaratan ABD’dir.
Siyaset bakımından ABD, Batılı demokratik siyasi sistemi Irak'a aşıladı, etnik ve mezhepsel bir yönetim modeli kurdu. Devlet başkanlığını bir Kürt, başbakanlığı ve meclis başkanlığını ise sırasıyla Şiilerden ve Sünnilerden birer isim üstlendi. Bu, Irak'da derin bir siyasi bölünmeye neden oldu. Çeşitli siyasi gruplar arasındaki çekişme uzlaşılması zor bir durum içinde kaldı.
Ekonomi bakımından, savaş ve çatışmalar Irak ekonomisine hesaplanamaz kayıplar getirdi. Verilere göre, 1990 yılında Iraklıların kişi başına düşen Gayri Safi Yurt İçi Hasılası (GSYİH) 10 bin 356 ABD Doları’yken, bu miktar 2020 yılında ancak 4 bin 157 ABD Doları ile sınırlı kaldı. Bazı uzmanlara göre, geçen ekim ayından bu yana, Iraklıların defalarca sokağa çıkıp protestolar düzenlemesinin nedeni, hükümetin oluşturulamamasının yanı sıra yüksek işsizlik ve zor hayattan duydukları hoşnutsuzluktur.
Güvenlik konusunda, Irak’ta siyasi kaos nedeniyle, terörizm hızlı bir şekilde yayılmaktadır. Iraklılar bir kez daha mağdur haline geldi. Verilere göre, 2003-2021 yılları arasında, her sene ortalama 3 bin 400 terör saldırısı yaşandı ve her bir saldırı dört masum sivilin ölümüne yol açtı.
Şu an protestolar durdurulmaya ve Bağdat'ın 'yeşil bölgesi'nden protestocular bir an önce çekilmeye çalışılıyor. Şimdilik Bağdat'taki gerginlik geçici olarak yumuşatıldı. Ancak Irak'taki siyasi kaos, ABD'nin Irak'ta uyguladığı 'Amerikan tarzı demokrasi'nin tamamen başarısız olduğunu gösteriyor.
Bu, zorla aşılanan 'Amerikan tarzı demokrasi'nin bölgede sürdürülemezliğini göstermekle sınırlı kalmayıp, ABD’nin ihraç ettiği şeyin aslında demokrasi kisvesi altında zorbalık ve baskı olduğunu da kanıtlıyor.
Aradan 20 yıl geçti. Orta Doğu bölgesinde milyonlarca masum can, 'Amerikan tarzı demokrasi'nin yıkılan enkazının altında kaybedildi. Uluslararası toplum, ABD'nin Orta Doğu'da işlediği suçların hesabını soruşturmalı ve mağdurlar için adalet aramalıdır.
