Xinhua
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden pazartesi günü Hint-Pasifik Ekonomik Çerçevesi (IPEF) denilen, Japonya dâhil birkaç ülkenin katıldığı programı başlatırken bu yeni ekonomik girişim Asya-Pasifik’te endişelere yol açtı.
Üye ülkeler ABD, Avustralya, Hindistan, Endonezya, Japonya, Malezya, Yeni Zelanda, Filipinler, Singapur, Güney Kore ve Vietnam tarafından yayınlanan ortak açıklamada “Ekonomilerimizi geleceğe hazırlamak için, Refah için Hint-Pasifik Ekonomik Çerçevesi’ni kurma sürecini başlatıyoruz” denildi. Bunun kendi “Asya-Pasifik Stratejisi’nin” bir parçası olduğuna inanan ABD’nin liderliğindeki IPEF “dört temele -ticaret, tedarik zincirleri, temiz enerji ve altyapıya ve vergi ve yolsuzlukla mücadeleye” odaklanan bir yapı olarak tanımlandı. Eğer sonuç verirse Biden’ın IPEF vizyonu, kısmen çerçeve içindeki bir dizi vaadin bağlayıcı olmaması nedeniyle bazı ciddi zorluklarla karşılaşacak.
HİNT-PASİFİK STRATEJİSİ’NİN ZAYIF ROTASI
Konuyla ilgili kaynaklar ayrıca, Biden yönetimi IPEF’in gümrük vergilerinin indirilmesine yönelik vaatler içiren geleneksel bir serbest ticaret anlaşması olmadığını açıkça belirttiği için, bazı Asya ülkelerinin ve ticaret uzmanlarının şimdiye kadar programa sakınımlı tepki gösterdiklerini söyledi. Buna ek olarak, program Biden’ın bölgenin ihtiyaç duyduğu artan piyasaya erişimi önererek Amerikan istihdamını riske atmaya istekli olmadığı konusunda şüphelere yol açtı. Diğer yandan, Japonya kamuoyu Biden’ın IPEF programına ve Japonya, ABD, Avustralya ve Hindistan liderleri arasında Dörtlü Güvenlik Diyaloğu (QUAD) toplantısına itirazlarda bulundu.
QUAD’ın amacının deniz güvenliği, Covid-19 sorunları, iklim değişikliği, teknolojik yenilik ve yatırımı içerdiği ileri sürülüyor ama dört QUAD üyesinin tamamı Çin’in Asya-Pasifik bölgesindeki “artan kararlılığına” karşı benzer ama temelsiz iddialarda bulundu. Bu yüzden bazı uzmanlar QUAD’ın Çin’in barışçı yükselişi ve Asya-Pasifik’teki artan etkisine karşı koymak için bir platform olarak oluşturulduğuna inanıyor.
QUAD’DAN TEMELSİZ İDDİALAR
Çin Devlet Konseyi Üyesi ve Dışişleri Bakanı Wang Yi ayrıca ABD’yi özgürlük ve açıklık adına küçük klikler oluşturmak için “Hint-Pasifik Stratejisi”ni yaratmakla eleştirdi ve bunun amacının Çin’i kontrol etmek olduğuna işaret etti. Wang, Çin’i ziyaret eden Pakistan Dışişleri Bakanı Bilawal Bhutto Zardari ile geçen hafta pazar günü görüştükten sonra düzenledikleri ortak basın toplantısında, çerçeve girişiminin “Asya-Pasifik” adını ve bölgede etkili iş birliği mimarisini ortadan kaldırdığını söyledi. Wang, “Gerçekler sözde Hint-Pasifik Stratejisi’nin özünde bölünmeler yaratan, çatışmayı kışkırtan ve barışı zayıflatan bir strateji olduğunu kanıtlayacak. Strateji ne kadar güzelleştirilirse ve gizlenirse gizlensin, başarısız bir strateji olmaya mahkumdur.” dedi.
Pazar günü protestocular Tokyo’da QUAD dâhil Hint-Pasifik stratejisine karşı gösteriler yaparak, uyum değil, bölünmeye yönelik bu hareketi ve bölgenin iyiliği için bölgesel dayanışmaya değil çatışmaya yol açan gerilim politikasını kınadı. Göstericilerden bir grubun taşıdığı pankartta hem İngilizce hem de Japonca olarak “EZME! Savaş için Japonya-ABD QUAD Zirvesi” yazıyordu.
