CGTN / Mariam Shah
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) 10 gün içinde iki korkunç olay yaşanırken vahşi kitlesel silahlı saldırıların pençesinde; bu, sorunun ABD’de en kötü yönetilen sorunlardan biri olduğunu gösteriyor. İlk olarak New York’un Buffalo kentindeki bir süpermarkette saldırı düzenlendiği ve şimdi de Texas’ta bir ilkokulda 18 yaşında bir genç düzenlediği saldırıda masum çocukları acımasızca öldürdü.
İlk haberlere göre Texas’ın Uvalde kentindeki Robb İlkokulundaki saldırıda 19 çocuk dâhil 21 kişi öldürüldü. Bu saldırı aynı zamanda 2012’de Connecticut’taki Sandy Hook katliamında 20 çocuk dâhil 26 kişinin öldürülmesinden bu yana bir okula düzenlenen en kanlı saldırı oldu. Son tahmin ve rakamlara göre, ABD’de 400 milyon ateşli silah var ve bu 2022’deki 27. okul saldırısı.
Ne yazık ki, her iki olay da azınlıkların yaşadığı bölgelerde oldu. Buffalo kitlesel saldırı ağırlıklı olarak Siyah toplumu hedef alırken Texas’taki saldırı öğrencilerin yaklaşık yüzde 90’ının İspanyol kökenli olduğu ve verilere göre yüzde 81 kadarının ekonomik olarak zor koşullarda yaşadığı bir bölgede oldu.
SİLAHLI ŞİDDET NİYE KONTROL ALTINA ALINMIYOR?
Silah/tabanca konusundaki belirsizlik ve bu konudaki hoşgörülü yaklaşım ABD’de silahlı şiddettir “kontrol dışına” çıkmasına katkıda bulundu. 2021’deki bir Gallup araştırmasına göre, Amerikalıların silahların sıkı kontrolüne desteği 2014’ten bu yana en düşük seviyeye düşerek yüzde 52 olurken yüzde 35’i kontrolün aynı düzeyde kalması gerektiğini söyledi. İsviçre merkezli Küçük Silahların Kontrolü adlı araştırma projesi 2018’de dolaşımda 218 milyon silah olduğunu hesapladı ve 2011’de ABD’de 100 kişiye düşen silah sayısı 88 iken 2018’de yüzde 120,5’e çıktı; bu diğer ülkelerin çok çok üstünde. İstatistikler 2020’de 45 binden fazla Amerikalının cinayet ya da intihar olmak üzere silahlı şiddet sonucu öldüğünü gösteriyor ve bu rakam 2010’daki rakama göre yüzde 43’lük bir artış gösterdi.
Uluslararası Af Örgütü’ne göre, “ABD’de her eyalette bireyler yasal olarak gizlice ateşli silah taşıyabilir ve yasalara göre birçok eyalette halk arasında açıkça ateşli silah taşıyabilir. Ancak halk arasında ateşli silah taşıma konusunda ülke çapında bir birlik yok ve bazı eyaletlerde bu konuda bir yasa bile yok: 12 eyalette bireylerin göstermeden ruhsatsız silah taşımasına izin verirken, 30 eyalet herhangi bir ruhsat olmadan halk içinde açıkça silah taşımaya izin veriyor.” Şok edici bir şekilde, 45 eyalette halk arasında açıkça ateşli silah taşımaya izin verilirken, 50 eyalet ve Washington DC halk arasında görünmeden ateşli silah taşınmasına izin veriliyor.
SİLAHI ŞİDDET VE AYRIMCILIK: ARADAKİ BAĞLANTI NE?
Uluslararası Af Örgütü’nün rakamlarına göre, ABD’de silahlı şiddet ve ayrımcılık bağlantılı. Bir şekilde silahlı cinayetler orantısız biçimde Afrikalı Amerikalı topluluklarını etkiliyor, özellikle de genç siyah erkekleri hedef alıyor. 2017’de 14 bin 542 kişi silahlı cinayetlerde hayatını kaybetti ve Afrikalı Amerikalar bütün ABD nüfusunun sadece yüzde 13’ünü oluşturmalarına rağmen, ölenlerin yüzde 58,5’ini oluşturuyordu.
Ateşli silahla öldürülme 2017’e 15-34 yaş arasındaki siyah erkekler arasında birinci sırada gelen ölüm nedeniydi ve bu yaş aralığındaki siyah erkeklerin silahla öldürülme ihtimali aynı yaş aralığındaki beyaz erkeklerden 10 kat daha fazlaydı. Burada, ABD’de ateşli silahla öldürülen çocukların çoğunun azınlık topluluklarından olduğunu ve cinayetin siyah çocuklar arasında ikinci ölüm nedeni olduğunu ve bu cinayetlerin yüzde 65’inin silahla işlendiğini belirtmekte yarar var.
ABD’DE SİLAHLI ŞİDDET BÜYÜK BİR İNSAN HAKLARI SORUNU
14 Mayıs 2022’de 10 kişinin öldürüldüğü son saldırı olayı bir süpermarkette oldu ve New York’un Buffalo kentinin asıl olarak siyahların yaşadığı bir bölgesinde meydana geldi. ABD Adalet Bakanlığı, bu olayı “nefret suçu ve ırkçılığın neden olduğu bir aşırı şiddet olayı olarak” soruşturduklarını belirtti. Irkçı nefret suçları ABD’de sıradan hale geliyor ve bu sistemli ayrımcılık, yapısal şiddet ve silahlı şiddetle yasalar ve önleme programları ile mücadeledeki başarısızlığı gösteriyor.
Ne yazık ki, genç erkeklerin kolayla silah bulabilmesi onların düşüncesizce ister ilkokul çocukları ister yaşlılar, ister heyecan ister nefret nedeniyle ya da bazı temeldeki koşullar nedeniyle herhangi birini öldürmelerine hiçbir engel olmadığı anlamına geliyor. Bütün bu cinayetlere ve kitlesel silahlı saldırılara tanık olan ABD’nin “nefretle dolu iç terörizmini” ve “silahlı şiddetini” özellikle etkiye açık genç gruplarını hedef olan geniş bir farkındalık ve köklü bir hale gelmesini önleme programları ile ele alması zorunludur. Silahlı şiddet ABD’de salgın haline geldi ve büyük bir insan hakları sorunudur. Bu sorun, karşı koymak ve kontrol altına almak için hem kitlelerin hem de siyasetçilerin en yüksek dikkati ve iradesini gerektiriyor.
