Zhao Quanmin, CRI Haber Merkezi
ABD, İngiltere ve Avustralya liderleri geçen dün bir araya geldi ve Avustralya’yı nükleer denizaltılarla donatma planını duyurdu. Avustralyalı yetkili, 245 milyar ABD Doları değerindeki nükleer denizaltı planının 2055 yılında tamamlanmasının beklendiğini açıkladı.
ABD, İngiltere ve Avustralya, ilgili tarafların kaygılarını görmezden gelerek, nükleer denizaltı iş birliği planını açıkladı. Bu, çok taraflı fikir birliğine aykırı tek taraflı eylem niteliğini taşıyor. Ve adı geçen üç ülke, hatalı ve tehlikeli yolda ilerlemede ısrar ediyor. Bu plan uygulamaya konulursa, kaçınılmaz olarak Asya-Pasifik bölgesinin barış ve istikrarı bozulacak, uluslararası nükleer silahların yayılmasının önlenmesi sistemine olumsuz etkiler getirilecek ve silahlanma yarışı teşvik edilecek.
Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'na (NPT) imza atan, ancak ters yönde ilerleyen üç ülke, 'örnek bir nükleer silahlanma olayı' düzenledi. Üç ülke arasındaki iş birliği, NPT'nin amaç ve ilkelerini, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Tüzüğü'nü ve Güney Pasifik Nükleer Serbest Bölge Anlaşması'nın ilgili hükümlerini ihlal etmiş durumda.
Üç ülke tarafından açıklanan işbirliği ayrıntılarına göre sadece Avustralya'ya denizaltı satmakla sınırlı kalmayıp, üç ülke iş birliğiyle yeni tip nükleer denizaltı geliştirecek, ilgili bilgi ve teknoloji paylaşımında bulunacak. Bununla birlikte Avustralyalı mürettebatlar eğitilecek. 2023'ten itibaren ABD’li nükleer denizaltıların Avustralya limanlarını ziyaretleri arttırılacak. 2027'den itibaren ABD ve İngiltere Perth yakınlarındaki HMAS Stirling üssünde denizaltılar konuşlandıracak.
ABD, İngiltere ve Avustralya, NATO'nun bölgesel çatışmaları kışkırtma rutinini kopyalayarak Asya-Pasifik bölgesinde askeri stratejik bir avantaj elde etmeyi hedefliyor.
Ne var ki, nükleer denizaltı iş birliği onların özel meselesi değil. Bu konu UAEA’ye üye tüm ülkelerin çıkarlarına ilişkin olduğu için, üye ülkelerin ortak kararına bağlanmalıdır.
