Global Times
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Hint-Pasifik Güvenlik İşlerinden Sorumlu Bakan Yardımcısı Ely Ratner, salı günü bir düşünce kuruluşunun yıllık konferansında son derece endişe verici bir ifadeyle, Çin ordusunun Güney Çin Denizi’ndeki “tehlikeli ve profesyonel olmayan davranışı” konusunda uyarıda bulundu. Ratner, “bölgede büyük bir olay ya da kaza olmasının an meselesi olduğunu” ifade etti.
Dikkat edilmesi gereken husus, bu yıl Güney Çin Denizi Eylem Deklarasyonu’nun imzalanmasının 20. yıl dönümü. Son 20 yılda bir dış güç olarak ABD’nin müdahalesine rağmen, Güney Çin Denizi nispeten barışçıl bir haldeydi ve Çin ile Güney Çin Denizi’nde hak iddia eden ülkelerin anlaşmazlıkları kontrol etme ve yönetme becerisi ile iradesi büyüyor. Çin ve Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) ülkeleri Güney Çin Denizi’ndeki Davranış Kuralları konusundaki görüşmeleri kararlılıkla ilerletiyor.
Ratner’in “an meselesi” şeklindeki sözü, ABD’ye, Güney Çin Denizi dâhil Asya-Pasifik bölgesine müdahalesine ve Hint-Pasifik Stratejisi’ni uygulamasına bir bahane yaratan sözde Çin tehdidi teorisinin sadece diğer bir aldatmacasıdır. Aynı zamanda, bu açıklama ABD’nin Çin’i hedefleyen bir bölgesel ittifakını destekleyebilmesi için Çin ve bölge ülkelerinin arasını açabilir.
BÖLGEDE SORUN YARATAN ÜLKE ABD
ABD, Çin’i “tehlikeli ve profesyonel olmayan davranışta” bulunmakla suçlayarak, “bölgesel istikrarı bozan ülke” olarak damgalamak istiyor. Ancak bölgede sorun yaratan ülke ABD’dir. ABD sık sık Çin’i suçlamak için “kurala dayalı düzene” başvurur, fakat ABD’nin gerçekte endişe duyduğu şey sözde kurallar değildir, ancak Çin’in bu tür kuralların oluşturulması ve uygulanmasında ABD liderliğine yönelik yarattığı güçlüklerdir.
Çinli askeri uzman ve televizyon yorumcusu Song Zhongping, Ratner’in bahsettiği büyük olayın Çin’in kışkırttığı ABD ile askeri bir çatışma anlamına geldiğine inanıyor. Ancak Song, ABD kışkırtma girişiminde bulunmazsa çatışmaların meydana gelmeyeceğini söyledi. Song, “Sözde büyük olay tamamen ABD yapımı çatışmadır. Ratner, Çin’in tetiklediği ‘bölgede büyük olay ya da kazanın’ olmasının an meselesi olduğunu iddia ederken, bu tam olarak ABD’nin Güney Çin Denizi’nde er ya da geç şok dalgaları gönderebileceğini gösteriyor.” dedi.
Salı gecesi Ronald Reagan uçak gemisi vurucu gücü tekrar Güney Çin Denizi’ne girdi. Song, ABD uçak gemisi vurucu gücünün Güney Çin Denizi’nde ilgili adalara saldırması ya da Çin savaş gemileri ve savaş uçaklarıyla çatışması halinde, bunun bir çatışma yaratmaya eşit olabileceğine inanıyor.
2020 yılındaki başkanlık seçiminden önce, eski ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin Trump’ın yeniden seçilmesine yardımcı olmak için MQ-9 Reaper insansız hava araçlarıyla Güney Çin Denizi’ndeki Çin adalarına saldırı riskini göze alabileceğini belirten medya haberleri vardı. Song, “Bunlar tehlikeli kışkırtmalardı. ABD gerçekten bunu yaparsa Çin ve ABD arasında Güney Çin Denizi ve ötesinde kesinlikle askeri bir çatışma meydana gelirdi.” ifadesini kullandı.
ÇİN BARIŞIN TEMEL SAVUNUCUSU
Güney Çin Denizi’nde barış ve istikrar ABD’yi kızdırırken, gergin bir bölge ABD çıkarlarına hizmet ediyor. ABD bir kışkırtma yaparsa, büyük siyasi bir olayın veya askeri çatışmanın olması olasılığı dışlanamaz. Güney Çin Denizi’nde bir karışıklığın olması durumunda, Çin dâhil bölge ülkeleri sonuçlarına katlanacak, bölge ekonomisi ivme kaybedecek ve ABD stratejik faydalarını toplayacaktır.
Bölge ülkeleri yavaş yavaş Asya’yı bir barış ve kalkınma modelinden güvenlik çıkmazına sürükleme riskine sebep olanın ABD olduğunun farkına vardılar. ABD, Güney Çin Denizi’nde gerginliğin kışkırtıcısıdır, Çin ise barışın temel savunucusu. Bu yüzden ayrılıklara ve anlaşmazlıklara rağmen, bölge ülkeleri anlaşmazlıkları ve ayrılıkları yönetme becerisini geliştirdi ve denizlerdeki durum istikrarlı bir eğilim gösteriyor.
Ratner konuşmasında, Çin’in davranışının “sadece ABD güçlerini değil, aynı zamanda bölgede faaliyet gösteren müttefik güçlerini de” kapsadığını iddia etti. Açıkçası, ABD yönetimi müttefiklerini de bataklığa sürüklemek istiyor. Song, ABD’nin Güney Çin Denizi bölgesinde herhangi bir gruplaşma oluşturmasının zor olduğuna ve ABD’nin Çin ile tek başına karşı karşıya gelemeyeceğine, diğer bir ifadeyle Çin ile çatışmaya hazır olmadığına inanıyor.
Çin Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü Asya-Pasifik Çalışmaları Bölümü Direktör Yardımcısı Zhang Tengjun, Global Times’a, Ratner Yeni Amerika Güvenliği Merkezi için çalıştığı zaman, Çinli akademisyenlerle iletişime geçtiğinde sert bir Çin tutumu gösterdiğini açıkladı. Zhang, “Düşünce kuruluşu Güney Çin Denizi ve Asya-Pasifik ilişkileri konusunda birçok faaliyet sürdürüyor. Çin konusunda muhafazakâr orta yaşlı ve Çin konusunda uzman eski nesillerden farklı biri olarak Ratner, Çin ile ilgili sınırlı bilgiye, ancak kökleşmiş inançlara sahiptir. Ratner, ABD’nin avantajlarını korumasından ve nereden bakarsan bak Çin ile rekabetten söz ediyor. Onun gibi insanlar Pentagon’a girdiği zaman, Çin’e yönelik sert bir tutuma yol açmak zorundalar.” dedi.
