China Daily/ Yang Shuiqing
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) İş Gücü İstatistikleri Bürosu’na göre, ABD’de, mayıs ayında yüzde 8,6 olan yıllık enflasyon oranı haziran ayında Kasım 1981’den bu yana en yüksek seviye olan yüzde 9,1’e yükseldi. Piyasa haziran ayı için enflasyon oranının yüzde 8,8 oranında olacağını tahmin ediyordu. Ancak enflasyonu düşürmek için ithal edilen Çin malları üzerindeki cezalandırıcı gümrük tarifelerini tamamen kaldırmasa da azaltması yönünde artan baskılara rağmen, ABD Başkanı Joe Biden yönetimi henüz nihai bir karara varmadı.
Yüksek enflasyon özellikle benzin, doğal gaz ve akaryakıt olmak üzere enerji fiyatları ile gıda ve dayanıklı mallarda keskin bin artışa yol açtı. Ve tarihi olarak en yüksek seviyesinde bulunan enflasyon, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) 2020 yılında 4 trilyon dolar olan bilanço varlıklarını 9 trilyon dolara yükselttiği agresif para politikası dâhil birkaç faktöre bağlanabilir. Ne yazık ki, enflasyonun önemli ölçüsü olan tüketici fiyat endeksinin yıllık büyüme oranı ABD’de bu yıl yüzde 7 ve yüzde 8 arasında seyredebilir.
YÜKSEK ENFLASYON ENERJİ FİYATLARINDA KESKİN BİN ARTIŞA NEDEN OLDU
Covid-19 salgınının küresel tedarik zincirleri üzerindeki etkisi de ABD’de yüksek enflasyona katkıda bulundu. ABD ve Avrupa Birliği (AB) gibi gelişmiş ekonomilerde yurt içi mal ile hizmet arzı, limanlardaki yoğunluk ve tedarik zincirlerinin yetersizliğinin, tedarik sıkıntısını ağırlaştıran yüksek gümrük vergileriyle birleşmesiyle birlikte hızlı toparlanma için talebi karşılamada yetersiz kalmıştır.
Rusya-Ukrayna çatışmasının küresel enerji fiyatlarını yükseltmesi, artan enflasyondan sıkıntı çeken ABD’ye darbe vururken, ciddi iş gücü sıkıntısının şirketleri işçileri işe almak veya elinden kaçırmamak için maaşlarını yükseltmeye zorlaması, ABD ekonomisini enflasyon-maaş artışı sarmalına sürükledi. Bu, ABD ekonomisinin yakında durgunluğa girebileceği endişelerini artırdı. Bu faktörler, enflasyonu düşürmek için ABD’yi Çin mallarına uyguladığı gümrük tarifelerini kaldırmaya teşvik edebilir mi?
Gerçekten de Biden yönetimi özellikle kasım ayındaki ara seçimlerden önce enflasyonu aşağı çekmek için çaba gösteriyor. ABD yönetimi para politikasını düzeltti ve Fed faiz oranını yüzde 1,5-1,75 aralığına yükseltti ve bu yıl faiz oranını yüzde 3-3,5’a yükseltebilir. Kuşkusuz, ABD’nin küresel tedarikteki bozulmayla baş etmeye, Çin mallarına uygulanan gümrük tarifelerini azaltmaya ve küresel iş birliğinin artmasına yardımcı olmak için acil önlemler alması gerekiyor. Fakat bütün bu gelişmeler arasında, Uluslararası Para Fonu (IMF) nisan ayında yüzde 3,7 ve haziran ayında yüzde 2,9 olan ABD’nin 2022 yılı için büyüme tahminini 12 Temmuz’da yüzde 2,3’e indirdi.
ABD EKONOMİSİ GÜMRÜK TARİFELERİNİN KALDIRILMASINDAN FAYDALANABİLİR
IMF Başkanı Kristalina Georgieva, haziran ayında son tahminini yayınlarken, “ABD’de durgunluktan kaçınmanın yolu daralıyor.” dedi. Gerçekte ABD ekonomisi, Çin çeliği ve alüminyumuna uygulanan cezalandırıcı vergiler dâhil olmak üzere Çin malları üzerindeki gümrük tarifelerinin kaldırılmasından faydalanabilir. Eski ABD Başkanı Donald Trump, 2018 yılından 2019 yılına kadar 370 milyar dolardan fazla miktardaki Çin malları üzerinde yüzde 7,5’ten yüzde 25’e kadar ek gümrük tarifesi uygulanması kararını açıklamıştı. Sonuç olarak Çin mallarına uygulanan ABD gümrük tarifeleri yüzde 3,1’den yüzde 19,3’e yükseldi.
ABD Ticaret Temsilcisi, 1974 yılındaki ABD Ticaret Kanunu’nun 301. bölümü kapsamında Çin’den ithal edilen mallara uygulanan gümrük tarifelerinin gerekliliği ve etkililiğini gözden geçiriyor, çünkü Çinli ihracatçıların haricinde Amerikalı ithalatçılar ve tüketiciler bu ek gümrük tarifelerini ödüyorlar. Gümrük tarifelerini kaldırmak, enflasyon yüzünden Amerikalı tüketicilerin azalan satın alma gücünün yeniden artmasına yardımcı olabilir.
Biden yönetimi henüz nihai bir karar almamasına rağmen, günlük gereksinimler, kıyafet ve ev aletleri üzerindeki gümrük tarifelerinin kaldırılması bekleniyor. Ancak gümrük tarifelerinin kaldırılması veya azaltılmasıyla ilgili yasal süreç üç ay ya da daha fazla bir süreyi bulabileceği için o zamana kadar Çin mallarına uygulanan gümrük tarifelerinin kaldırılması mümkün değildir.
ABD MÜTTEFİKLERİYLE İŞ BİRLİĞİNİ DERİNLEŞTİRMEYE ÇALIŞIYOR
Gümrük tarifelerine ek olarak ABD, Çin şirketlerini ABD Varlık Listesi ve Doğrulanmamış Liste’ye eklemek dâhil Çin’e başka yaptırımlar da uyguladı. Bu sebeple ABD’nin Çin’e yönelik ekonomik stratejisini değiştirme şansı düşük. Aslında, anahtar stratejik endüstrilerin değerlendirilmesi temelinde ABD, yeni enerji, ulaştırma ve yarı iletken sektörlerinde girdilerini artırmaya ve müttefikleriyle iş birliğini derinleştirmeye çalışıyor.
Kısacası artan enflasyonla karşı karşıya bulunan ABD muhtemelen, orta ve alt kalitede üreten sektörlerde Çin ile iş birliğini sürdürürken, Çin’in orta ve en son teknolojiye sahip sektörlerde gelişmesini kontrol altına almak için rekabete ve önlemler almaya devam edecektir. Ancak kendi iyiliği için ABD’nin mümkün olan en kısa sürede gümrük tarifelerini kaldırması daha iyi olacaktır.
