Von der Leyen, Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulu’nda, Polonya’da hukukun üstünlüğü ve ulusal kurtarma planı hakkındaki oturumda milletvekillerine konuşma yaptı.
Polonya’nın özellikle yargıdaki uygulamalarından rahatsızlığını belirten ve kurtarma fonunun onaylanmasına karşı çıkan milletvekillerine seslenen von der Leyen, Polonya’nın üç taahhüdünü yerine getirene kadar kurtarma fonundan pay alamayacağını vurguladı.
Von der Leyen, bu taahhütlerin Polonya’da yargıçları denetleyecek disiplin kurulunun kaldırılarak yerine bağımsız ve tarafsız bir mahkemenin kurulması, yargıçlara yönelik disiplin rejiminde reform yapılması ve kaldırılması istenen disiplin kurulunun kararlarından etkilenen yargıçlara bu kararları yeni kurulacak mahkemeye taşıma hakkı verilmesi olduğunu söyledi.
AB Komisyonu Başkanı von der Leyen, “Herhangi bir ödeme yapılmadan önce dönüm noktası olan bu üç taahhüdün yerine getirilmesi gerekiyor. Bazılarınızın şüpheyle yaklaştığını biliyorum. Ancak sizi temin ederim ki bu reformlar yapılmadan tek kuruş ödeme yapılmayacak.” ifadelerini kullandı.
AB Komisyonu, Polonya’nın Birlik fonlarından faydalanmak için hazırladığı ekonomik toparlanma planına geçen hafta onay vermişti. Plan kapsamında Polonya’ya 23,9 milyar Euro hibe ve 11,5 milyar Euro kredi sağlanması öngörülüyor.
Polonya, demokrasi ile hukukun üstünlüğü gibi ilkelerde gerileme olduğu gerekçesiyle bir süredir AB tarafından eleştiriliyordu. AB, Polonya hükümetini özellikle yargıçlara yönelik disiplin mekanizması kurmak, bu yolla yargıçları etki altında bırakmak ve yargının bağımsızlığına zarar vermekle suçluyordu. Avrupa Adalet Divanı, geçen yıl Polonya’daki disiplin mekanizmasının kaldırılması yönünde karar almıştı.
AB Komisyonu, Covid-19 salgınının ekonomik sonuçları ile mücadele amacıyla üye ülkeler için hazırlanan kurtarma fonu kapsamında Polonya’ya vereceği fonları onaylamıyordu. Polonya hükümeti, disiplin mekanizmasının kaldırılacağını açıklamış, parlamento da mayıs ayında mekanizmayı kaldıracak yasa tasarısını kabul etmişti.
AB, salgının ardından “Yeni Nesil AB” adlı yaklaşık 800 milyar Euro’luk kurtarma programı hazırlamıştı. AB Komisyonu, üye ülkelerin teminatıyla kurtarma programı için sermaye piyasalarında borçlanıyor. Komisyon, bu kaynağı üye ülkelere hazırladıkları yatırım ve reform planları doğrultusunda uygun koşullu kredi ve hibe olarak dağıtıyor. Üye ülkeler bu kaynağı, dijital dönüşüm ve iklim hedefleri ile uyumlu biçimde yatırıma dönüştürüyor.
